برآورد وراثت پذيري و كنترل ژنتيكي صفات مهم لاين‌هاي اينبرد خيار گلخانه‌اي

Estimation of Heritability and Genetic Control of Important Traits in Greenhouse Cucumber Inbred Lines

اين پژوهش با هدف برآورد وراثت‌پذيري، قدرت تركيب‌پذيري و كنترل ژنتيكي صفات مهم در لاين‌هاي اينبرد خيار گلخانه‌اي طي دوسال 1394 و 1395 انجام شد. مواد ژنتيكي اين آزمايش شامل 52 هيبريد بود كه از مجموع 10 لاين نر و 27 لاين ماده بدست آمد و در قالب دو آزمايش مجزا بررسي شد. آزمايش‌ها به‌صورت طرح I كاروليناي شمالي بر پايه طرح بلوك كامل تصادفي با سه تكرار اجرا گرديد. نتايج نشان داد كه والدهاي نر 1، 2 و 13 سبب افزايش در صفات رويشي در هر دو آزمايش شدند. برآورد پارامترهاي ژنتيكي براي صفات رويشي حاكي از پايين بودن واريانس افزايشي و توارث‌پذيري خصوصي بود. بيشترين تعداد كل ميوه در آزمايش اول در والد نر 7 بدست آمد. همچنين از نظر صفات مرتبط با عملكرد، لاين‌هاي نر 7 و 15 سبب افزايش عملكرد ميوه شدند. آزمايش دوم نشان داد كه طول دوره ميوه‌دهي در والد نر 10 و تعداد ميوه در گره در والد نر 3 بيشترين مقدار بودند. از نظر ساير صفات زايشي تفاوتي مشاهده نشد. برآورد پارامترهاي ژنتيكي نشان داد در بسياري از صفات مرتبط با ميوه از قبيل قطر ميوه، سفتي بافت ميوه، تعداد و عملكرد ميوه واريانس افزايشي و توارث‌پذيري خصوصي بالاست و امكان انتخاب موفقيت‌آميز بر اساس اين صفات وجود دارد. در بين لاين‌هاي نر مورد مطالعه، لاين‌هاي 15، 13، 7 و 24 سبب افزايش بيشتر در صفات مربوط به ميوه و عملكرد ميوه شدند.

This experiment was conducted to investigate heritability, combining ability and genetic control of important traits of greenhouse cucumber inbred lines in 2015-2016. The genetic materials used in this experiment were 52 hybrids from 10 male and 27 female cucumber inberd lines which were examined in two separate experiments. These experiments were carried out as North Carolina Design I using randomized complete block design with three replications. The results showed that male parents 1, 2 and 13 had the highest values of vegetative traits in both experiments. Estimation of genetic parameters for vegetative traits also indicated low levels of additive variance and narrow-sense heritability. The highest total number of fruits in the first experiment was observed in male parent number 7. Regarding fruit yield related traits, male lines number 7 and 15 in the first experiment had higher fruit yield. The results of second experiment showed that the longer fruit production duration and higher number of fruit per node belonged to male parents 10 and 3, respectively. There was no significant differences for other fruit related traits. Estimation of genetic parameters showed that in many of traits associated with fruit such as fruit diameter, fruit firmness, fruit number and yield, the additive variance and narrow-sense heritability were high, therefore, it is possible to select successfully for these traits. In general, male inbred lines number 7, 13, 15, and 24 contributed to increasing of fruit-related traits and fruit yield in progenies.