تبيين عوامل موثر بر تخليه اضطرارى ساختمان درآتش سوزى

Identifying the Effective Factors on Emergency Evacuation the Buildings in the case of Fire

زمينه و هدف: هنگام وقوع حادثه، زمان نقشي تعيين كننده در نجات جان انسان ها دارد؛ ازاين رو ضروري است در بنا ها امكانات اضطراري و مبادي ورود و خروج متناسب با نوع بنا تعبيه شود. هرچند استاندارد هايي در زمينه طراحي امن ساختمان وجوددارد؛ اما مكان يابي صحيح مبادي گريز از خطر در ساختمان بايد بر اساس محاسبه دقيق بازه هاي زماني خروج مشخص گردد و ابعاد ورودي هاي اضطراري متناسب با حجم تردد استفاده كنندگان در زمان بحران پيش بيني شود. در برخي كشورها با انجام مانورهايي جهت آمادگي قبل از خطر، رفتار كاربر در فضاهاي معماري در زمان بحران ارزيابي مي شود. اين امر، موجب رفع نواقص در طراحي پلان هاي موجود مي شود، اما از آن جايي كه اين مانورها نيازمند صرف هزينه و زمان است، در كشور ما اجراي چنين عملياتي در بسياري از پروژه ها انجام نمي شود. امروزه مهندسان مشاور بر پايه ضوابط و استانداردهايي اقدام به طراحي ساختمان ها مي كنند كه قبل از اجرا توسط سازمان هاي ذي ربط مورد بررسي قرار مي گيرد؛ اما به نظر مي رسد ارزيابي كاربرد موثر اين ضوابط، بدون توجه به تخمين زمان هاي تخليه كامل نباشد. فرار سريع و عمليات نجات در ساختمان هايي با ساختار داخلي پيچيده و تعداد محدودي نقاط دسترسي به سطح خيابان امري مشكل است. به دست آوردن شيوه اي در ارزيابي كارآيي ضوابط در تامين امكان تخليه افراد در مدت زمان لازم نقش مهمي در بالا بردن سطح توان سازمان هاي ذي ربط در سنجش كاركرد مجموعه ساختماني در هنگام بحران ايفا خواهد كرد. هدف اين پژوهش بررسي عوامل تاثيرگذار بر تخليه خروج اضطراري و فرار از آتش در ساختمان ها است.روش: اين تحقيق از نوع مروري و روش تحقيق به صورت توصيفي تحليلي با بررسي پژوهش هاي پيشين و اسناد مكتوب، با هدف جمع آوري عوامل موثر بر تخليه اضطراري ساختمان در مواقع بحران به ويژه هنگام آتش سوزي است.يافته ها: به طور كلي مي توان عوامل مهمي را در تاثيرآتش بر انسان و نجات يافتن در هنگام آتش سوزي بيان كرد. درجه عملكرد پاسخ به آتش در جريان آتش سوزي در يك ساختمان به عواملي چون ويژگي هاي انساني، ويژگي هاي آتش و ويژگي هاي ساختمان وابسته است. نتايج: در اين پژوهش ويژگي هاي انساني موثر بر تخليه اضطراري شامل سرعت،شيوه تصميم گيري و ... بررسي شده اند.همچنين عوامل ساختماني و طراحي تاثيرگذار بر تخليه اضطراري در دو دسته ابعاد فضاها و موقعيت فضاها قرار گرفته اند كه هريك بر اساس استانداردها داراي ويژگي هايي مي باشند.

Background and objective: In any incidents, every minute is vital to survive human lives; so installing emergency facilities, proper entrances and exists is a necessity in constructions. Although there are standarsds in construction’s safe design but also proper location for escape in buildings based on exact calculation of time and volume of people in the case of crisis should be considered. In many countries, but not in Iran, manouvers carried out in order to prepare in the case the incidents to eliminate faults in architectural designs and plans, which need time and money. Now a days, consulting engineers design buildings based on standards which considered by concerned organizatios. For effective application of the standards the complete evacuation time should be considered as well. The complex plans and limit access to streets make difficult the evacuation and rescue. Achieving an approach to evaluate the effective standards in order to evacuate a building in a right time has an important role in capabilites of concerned organizations in crisis. The objective of the paper is considering effective elemnts in evacuation the buildings in fire. Method: This study is based on descriptional-analytic method. Previous researches in this field are used in order to identify the effective factors in buildings’ evacuation in crisis especially in fire. Findings: There are importatnt elements in rescue from fire; an operation during the fire depends on factors such as human characteristics, fire and building featurs. Results: The effective human characteristics in evacuation such fastness, decision making and so on are studied. Constructional eslements and plans are categorized based on spaces and location which have especial standards.