بررسي اثربخشي آموزش حيا بر كاهش اعتياد به اينترنت و رفتارهاي پرخطر در دختران نوجوان

هدف پژوهش حاضر تعيين اثربخشي آموزش حيا بر كاهش اعتياد به اينترنت و رفتارهاي پرخطر در دختران نوجوان دبيرستان بود. در اين پژوهش از طرح شبه ­آزمايشي با گروه كنترل و آزمايش استفاده شد. 20 دانش‌آموز دختر با روش نمونه‌گيري هدفمند انتخاب شدند. روش آموزش حيا در هشت جلسه با هدف آشنايي با مفهوم حيا، فلسفه و ضرورت حيا، آسيب‌شناسي حيا، انواع و جلوه‌هاي حيا، نقش حيا در سلامت جسمي ـ رواني و خانواده، روش‌هاي حفظ و تقويت حياي فردي، روش‌هاي حفظ و تقويت حيا در خانواده، روش‌هاي حفظ و تقويت حيا در روابط اجتماعي و روش‌هاي حفظ و تقويت حياي رسانه‌اي انجام شد. آزمودني‌ها به پرسش‌نامۀ اعتياد به اينترنت، مقياس خطرپذيري نوجوانان ايراني، و اطلاعات جمعيت‌شناختي پاسخ دادند. نتايج نشان داد كه آموزش حيا در كاهش اعتياد به اينترنت در دختران نوجوان تأثير داشت؛ اما ‌اثربخشي آموزش حيا در كاهش رفتارهاي پرخطر معنادار نبود.‌ آموزش حيا‌ به كاربران كمك مي‌كند در ‌مواجهه با مشكلاتي چون هرزه‌نگاري، خويشتن‌داري را افزايش دهند و بتوانند مديريت خود را بر عهده بگيرند. با ‌توجه به علت‌هاي مختلف رفتارهاي پرخطر و تأثير عامل‌هاي اجتماعي،‌ فرهنگي، ‌اقتصادي، و خانوادگي نمي‌توان انتظار تغيير را در اين بازة‌ زماني‌كوتاه داشت. بر پاية يافته‌هاي اين پژوهش، مي‌توان مداخلة آموزشي ـ تربيتيِ مبتني بر حيا را رويكردي پيشگيرانه در ‌جلوگيري از اعتياد به ‌اينترنت و فضاي مجازي مطرح كرد. اقدامات پيشگيرانه در سنين پايين‌تر و اجراي برنامه‌هاي آموزشي به نوجوانان و والدين آن‌ها جهت كاهش رفتارهاي پرخطر ضروري به‌نظر مي‌رسد.