برآورد ميزان نشت آب در كانالهاي آبياري دشت كازرون با فرمولهاي تجربي و مقايسه آنها با روش استغراقي

A Study of the Water Leakage in the Irrigation Channels of Kazeroun Plain through ponding Method and Compare with Empirical Formulas

در دوران گذشته، آب بهعنوان يكي از عوامل مهم در به وجود آمدن گروههاي اجتماعي و توسعه جوامع بشري بوده است. امروزه نيز استفاده از آب بهعنوان ابزاري سازنده در فراهم آوردن تعادل اقتصادي و سياسي مورد تأكيد است. با توجه به محدود بودن منابع آب و اراضي قابل بهرهبرداري در جهان، براي برآورده كردن احتياجات آينده بشر و جلوگيري از عواقب حاصل از كمبود آب، يكي از بهترين روشها، بهرهبرداري بهينه از منابع آبوخاك است كه با افزايش روزافزون جمعيت دنيا و محدود بودن منابع آب و غذا سبب شده است كه بسياري از صاحبنظران، دنبال راهكاري براي استفاده بهينه از همين آب محدود گرداند يكي از اين راهكارهاي موجود، ارزيابي اثر پوشش در كانالهاي آبياري براي كاهش نشت است نتايج اين تحقيق نشان داد كه تفاوت ميزان نشت آب به روش استغراقي و فرمولهاي تجربي مورس ورث يني دوميا، اينگهام، داويس و ويلسون در كانال خاكي عرب در سطح پنج درصد معنيدار نيست. همچنين روشهاي تجربي موريتس و پنجاب هند به ترتيب در سطح احتمال پنج درصد معنيدار و در كانالهاي شاه منظر و خواجه باقري بررسيهاي آماري نشان داد كه اين تفاوت با فرمولهاي تجربي مورس ورث يني دوميا، داويس و ويلسون، موريتس و اينگهام درسطح احتمال پنج درصد و با روش تجربي پنجاب هند در سطح احتمال يك درصد معنيدار است. همچنين نتايج مقايسه اين روش با فرمولهاي تجربي نشان داد كه بيشترين مقدار نشت متعلق به فرمول داويس و ويلسون در كانال خواجه باقري و كمترين مقدار نشت متعلق به فرمول پنجاب هند در كانال عرب مي باشد.

In the past centuries, water was considered as one of the most important factors to appear the social groups and develop communities. Today, it is emphasized as a necessity to supply the economic and political balance. Regarding to limited water resources and underused plains in the world, to provide the humans needs and prevent to appear the consequences of water shortage, the best strategy is the optimum use of water and soil resources. Also growing population and limited food and water resources is caused to some scholars tries to use the limited water optimally. One strategy is to investigate the effect of conceal in irrigation channels to reduce leakage. The results showed that there was no significant difference of water leakage in ponding method and empirical formulas of MolesWorth-Yeni Doumia, Ingham, Davis and Wilson in Arab Canal. Moreover, the empirical methods of Mortiz and Indian Panjub were significant on the level of 5% and there was significant difference in empirical formulas of Moles Worths-Yeni Doumia, Davis- Wilson, Mortiz and Ingham, also it was significant in the level of 1% through Indian Pan Jub. In addition, the result of comparison between the empirical formulas demonstrated that the maximum and minimum leakage were seen in the Davis and Wilson in the Khajeh Bagheri canal and Indian PanJub in Arab canal, respectively.