پديد آورندگان :
داورخاني، فضيله دانشگاه تهران - دانشكدة جغرافيا , دربان آستانه، عليرضا دانشگاه تهران - گروه جغرافيا و برنامه ريزي روستايي , نجار زاده، محمد دانشگاه سمنان - دانشكده گردشگري , ترابي، ذبيح الله دانشگاه تهران , هاجري، بهرام دانشگاه تهران
كليدواژه :
اشتغال زنان , تحليل فضايي , ضريب مكاني , روستاهاي ايران , LQ
چكيده فارسي :
از آنجايي‌كه زنان نيمي از جمعيت روستايي كشور را تشكيل مي‌دهند؛ مي‌توان با شناسايي عوامل مؤثر بر اشتغال با توجه به مقتضيات محلي- منطقه‌اي و در نهايت درگير نمودن پيش از پيش آنها توسعۀ اقتصادي- اجتماعي كشور را تسريع نمود. بر اين اساس، در اين پژوهش سعي شد با استفاده از رويكردهاي تحليل اكتشافي داده‌هاي فضايي به تحليل الگوي توزيع فضايي ضريب مكاني اشتغال (LQ) زنان روستايي ايران در بخش خدمات پرداخته شود. داده‌هاي پژوهش از سرشماري عمومي نفوس و مسكن سال 1390 استخراج شده است. براي تجزيه‌وتحليل داده‌ها از آماره‌هاي محلي به‌عنوان رويكردهايي از ESDA استفاده گرديد. يافته‌هاي شاخص موران سراسري نشان داد توزيع فضايي ضريب مكاني اشتغال (LQ) زنان روستايي بخش خدمات كشور به‌صورت اتفاقي يا پراكنده نبوده است؛ بلكه به‌صورت خوشه‌اي توزيع‌شده است. نتايج تحقيق بيان مي‌كند كه مناطق شمال، شمال غربي كشور شامل بخش‌هاي از استان‌هاي تهران، قم، سمنان، مركزي، همدان و مازندران از نواحي پايه و نيز به‌طور عمده در شمال غرب كشور شامل استان‌هاي آذربايجان شرقي و غربي، اردبيل و كردستان از نواحي غير پايه، در زمينهٔ اشتغال زنان روستايي در بخش خدمات مي‌باشند. توزيع فضايي ضريب اقتصاد پايه و ارتباط فضايي آن با نرخ باسوادي و نرخ روستانشيني با استفاده از خودهمبستگي سراسري نشان مي‌دهد ارتباط فضايي نرخ باسوادي و نرخ روستانشيني با ضريب اقتصاد پايه در مناطق روستايي ايران از يك الگوي خاص پيروي نمي‌كند، بلكه هر منطقه با توجه به مقتضيات محلي- منطقه‌اي الگوي خاصي از ارتباطات را پذيرا هستند.
چكيده لاتين :
In rural regions, due to women's significant role, paying to the status of their employment and guidance them to market can provide the situation of better usage of rural society from this potential force. In fact, to identify the current status, factors influencing participation according to local-regional needs and ultimately, to increasingly involve them can provide local economic development and consequently, the national economy. Accordingly, in this study using the exploratory analysis approaches of spatial data, we tried to analyze the spatial distribution pattern of basic economy (LQ) of Iran's rural women in the services sector. The data is extracted from the 1390 population and housing census. For data analysis, local and global statistics Moran's I and LISA as approaches from the ESDA are used. The results indicate that the northern and northwest of the country, including parts of the provinces of Tehran, Qom, Semnan, Markazi, Hamedan, and Mazandaran are from basic areas, and mainly in the northwest of the country, including the provinces of Eastern and western Azarbaijan, Ardabil, and Kurdistan are from non-basic parts, in the field of rural women's employment in the service sector. Also, the results from global Moran's index showed that the spatial distribution of basic economy (LQ) of rural women in the services sector has been distributed as cluster. Spatial distribution of basic economy coefficient and its spatial association with literacy value and pastoralism value using global self-correlation shows that spatial association of literacy value and pastoralism value with basic economy coefficient in Iran's rural regions does not function from a certain pattern, but each region accepts a certain pattern of associations due to local-regional needs.
