ارزيابي توسعه پايدار زيست محيطي در روستاهاي شاليكار (نمونه موردي : سكونتگاه هاي روستايي شهرستان نكاء)

The evaluation of environmental sustainable development in rice rural settlements .The case study : rural settlements of Neka county

محيط زيست از مباحث اصلي توسعۀ پايدار است كه نقش مؤثري در گسترش فعاليت‌هاي اقتصادي در سكونتگاه‌هاي روستايي دارد. سكونتگاه‌هاي روستايي در حال حاضر به دليل فعاليت‌هاي كشاورزي تنگناهاي زيست محيطي قابل توجهي را تجربه مي‌كنند. با توجه به اينكه محصول اصلي شمال كشور برنج است، حفاظت زيست‌محيطي و توجه به منابع آب و خاك در پايداري اقتصاد و جمعيت روستاهاي شاليكار نقش بسزايي دارد. اين پژوهش به بررسي تأثيرات كشت برنج بر توسعۀ پايدار زيست‌محيطي پرداخته است. جامعۀ آماري مورد مطالعه، شاليكاران روستاهاي شهرستان نكاء استان مازندران هستند كه براساس فرمول كوكران تعداد 262 خانوار نمونه انتخاب شدند. براساس يافته‌هاي ميداني، محصول برنج با توسعۀ پايدار زيست‌محيطي همبستگي مثبت دارد كه برابر با 0/981 است. همچنين براساس نتايج ارزيابي مدل پايداري پرسكات- آلن، وضعيت زيست‌محيطي كشاورزي در روستاهاي مورد مطالعه با امتياز 0/351 در سطح پايداري ضعيف قرار دارد؛ به‌صورتي‌كه براساس يافته‌هاي ميداني، گويه‌هاي حفظ تنوع ژنتيكي و استفادۀ صحيح از مواد شيميايي و سمي در سطح پايداري ضعيف و گويه‌هاي حفاظت و بهره‌برداري از آب شيرين، بهره‌برداري پايدار از منابع خاك، نحوۀ عمل دربارۀ مسائل زباله‌ها و فاضلاب‌ها در سطح پايداري متوسط قرار دارند. در اين راستا گسترش فعاليت‌هاي ترويجي در زمينۀ حفظ منابع آب و خاك و تشويق روستاييان بر به‌كارگيري كشاورزي ارگانيك، عدم به‌كارگيري كود و سم و اتخاذ راهكارهاي جلوگيري از فرسايش خاك در پايداري زيست‌محيطي سكونتگاه‌هاي روستايي مي‌تواند تأثيرگذار باشد.

The environment is one of the most important issues in the world. Since the majority of villagers are farmers that cultivate rice, so paying more attention to the agricultural sector and attracting young people to this important economic sector, providing the survival of rural population will ultimately lead to sustainable rural development.The purpose of this research is to investigate the effect of rice cultivation on the sustainable development of agricultural ecosystem in villages of the case study region. The statistical population of this study was rice cultivators in the villages of Neka county in Mazandaran province. The family size was selected based on Cochran formula that 262 samples were selected. The research method is descriptive and analytical one with practical nature.The results of the data based on the field method indicated the correlation between the environmental development of the studied villages and the amount of rice crop cultivation equal to 0.981 which is positive, Which shows that there is a positive correlation between rice and environmental development of the studied villages. Also, the highest correlation coefficient between sustainable environmental development and the role of rice is presented in the atrab of the estakhrposht. Also using Tapsis method, the villages of khorshid and Shit were affected more, and the villages of Kalabestan and Chalou Pul were affected the least. Based on the results, the environmental status of agriculture in the studied villages with a score of 0.351 is at a low level of sustainability.