ارائه برنامه هاي راهبردي جهت مديريت بحران بيابان‌زايي با استفاده از علم آينده پژوهي

Provide strategic plans to manage desertification hazard using futures studies

به منظور اولويت بندي برنامه هاي مديريتي بيابان زايي بر مبناي آينده پژوهي سناريو جهت مديريت بحران بيابان زايي در استان خراسان رضوي، پياده سازي پژوهش و جمع آوري اطلاعات از طريق پرسشنامه هاي هدفمند و نگاه تشكيل گروه هاي كارشناسي استفاده شد.روش : در اين راستا بر اساس معيارهاي پژوهش (تعيين عدم قطعيّت ها) در چارچوب يك پرسش نامه بسته و هدفمند با استفاده از روش دلفي ميان كارشناسان شناسايي شده و متخصص توزيع گرديد. در ادامه براي انجام برنامه ريزي سناريو از 6 مرحله تعيين شده بهره گيري شد.يافته ها: نتايج حاكي از آن بود كه بر اساس نتايج حاصل از مرحله اوّل دلفي، در مرحله اوّل از تحليل و آناليز پرسشنامه ها به دست آمد بدين شرح بود: معيار اقليم، معيار آب، معيار فعاليّت هاي انساني، معياراقتصادي-اجتماعي، معيار پوشش گياهي، معيار كشاورزي، معيار خاك و زمين شناسي و در نهايت معيار فرسايش. همانطور كه مشاهده مي شود عامل اول و قوي ترين عامل در مرحله نخست عامل اقليمي مي باشد. معيارهاي بيابان زائي كه در مرحله نهايي فرآيند دلفي از تحليل و آناليز پرسشنامه ها به دست آمد به ترتيب اولويت شامل: معيار فعاليّت هاي انساني، اقليم، آب، اقتصادي- اجتماعي، پوشش گياهي، كشاورزي، خاك و زمين شناسي و فرسايش است. در مرحله نهايي نيز فعاليت هاي انساني و عامل اقليمي نقش پررنگتري را ايفا مي نمايند. از آنجايي كه اين دو عامل بيشترين تاثير را از منظر متخصصين اين رشته بر روي بيابانزايي منطقه دارند بيشتر مورد تحليل و بررسي قرار گرفت.نتيجه گيري: از راهبردهاي اساسي نيز كه در اين دو حوزه مي توان بدان اشاره نمود مي توان به مديريت عوامل انساني در هر دو بخش اشاره نمود كه با بكارگيري تكنولوژي هاي جديد و استفاده از افراد كارآمد و آموزش عمومي براي كاهش اثرات اين مخاطره اقدام نمود.

Background and objective: in order to prioritize the management plans of desertification based on the scenario studies to manage the desertification hazard in Razavi Khorasan province, research and gathering information is used through targeted questionnaires or a view of the formation of expert groups. Method: in this regard, based on the research criteria (determination of Uncertainty) within the framework of a closed and objective questionnaire using the Delphi method, experts were identified and experts were distributed. In the following, we used 6 stages to perform the scenario planning. Findings: the results showed that based on the results of the first phase of Delphi, in the first stage of analysis and analysis of the questionnaires, it was explained: climate criteria, water, human activities, vegetation, agricultural, soil criteria, soil, and finally erosion criteria. The first factor and the strongest factor in the first stage is the climatic factor. The criteria that were obtained in the final stage of the Delphi process from analysis and analysis of the questionnaires are: criteria of human activities, climate criteria, water criteria, Economy - social criteria, vegetation criteria, soil criteria, soil criteria, and soil erosion criteria. In the final stage, human activities and climatic factors play a role. Since these two factors have the greatest impact on this field as experts in this field, most are analyzed and analyzed. Conclusion: The basic guidelines in these two areas can be referred to the management of human factors in both sectors, which will take action by applying new technologies and using efficient people and public education to reduce the impacts of this risk.