بررسي تاثير تغيير الگوي كشت بر جلوگيري از زه دار شدن اراضي دشت عباس با استفاده از رويكرد پويايي سيستم

انتخاب الگوي كشت مناسب يكي از مهمترين عوامل دستيابي به پايداري منابع آب مي باشد چرا كه با توجه به كميت و كيفيت آب و خاك كشت گياهان نامناسب و غير بومي ممكن است موجب شور شدن و بالا آمدن سطح آب زيرزميني محيط رشد گياه شده و تخريب ساختمان خاك و به تبع آن كاهش مقدار عملكرد شود. بر اين اساس و با توجه به پويايي شبكه آبياري و زهكشي دشت عباس، واقع در پاياب سد كرخه و در استان ايلام، از نظر مقدار و كيفيت آب در سناريوهاي مختلف الگوي كشت با استفاده از رويكرد پويايي سيستم مورد ارزيابي قرار گرفته است. با توجه به اطلاعات مورد نياز در اين روش مرزهاي سيستم، ايجاد مدل مفهومي، تعيين روابط علي و معلولي، تعيين مقادير متغيرها و صحت سنجي براساس اطلاعات مشاهده اي، آزمون ساختاري، آزمون حدي و پارامترهاي آماري و الگوي كشت مطرح شده مورد بررسي قرار گرفته است. مدل مفهومي بر مبناي پنج زير مدل تقاضاي آب، عرضه آب، تنش هاي محيطي، اقتصاد آب و محيط زيست درنظر گرفته شد. نتايج حاصل از بكارگيري اين مدل نشان مي دهد در تحليل حساسيت پارامترهاي ورودي ضريب برگشت آب كشاورزي به آبخوان به شدت تأثير گذار بوده و افزايش مقدار آن باعث افزايش حجم استاتيك آبخوان و افزايش كيفيت آب زيرزميني به سبب رقيق شدن و همچنين كاهش شوري خاك به علت آبشويي مي شود. از ديگر نتايج اين تحقيق استفاده از الگوي كشت پر مصرف با تأكيد بر افزايش سطح علوفه كه مانع از زه دار شدن اراضي در بلند مدت باعث بهبود ساختمان خاك خواهد شد.