ممدوحان دقيقي و نگاهي ديگر به تاريخ وفات او

Admirers of Daghighi and another Look at the Date of his Death

آگاهي ما از احوال و روزگار ابومنصور دقيقي بسيار اندك است. مطالب آشفته و نادرست عوفي در لباب‌الالباب و نيز تحريف بيتي از قصيدۀ داغگاه فرخي سيستاني دربارۀ دقيقي، سبب شده است كه پژوهشگران و محققان تاريخ ادبيات به بي‌راهه بروند و تاريخ‌ حيات و روزگار دقيقي را از نيمه‌هاي نيمۀ اول قرن چهارم هجري تا نيمه‌ هاي نيمۀ دوم همان قرن بدانند. علاوه براين، دريافت نادرستي كه بر مبناي ابياتي از فردوسي دربارۀ مرگ دقيقي در اذهان حاصل شده، عاملي اساسي و مؤثر در تخليط‌ ها و آشفتگي‌هاي روي‌داده دربارۀ تاريخ و روزگار دقيقي است. توجه به اشعار مدحي دقيقي و زمان زندگي ممدوحانش و نيز تعبير درست بيت فرخي سيستاني با توجه به تصحيح حافظ محمودخان شيراني، نادرستي تاريخ‌هاي داده شده را روشن مي‌سازد. بر اين اساس، اين مقاله به اين نتيجه رسيده است كه به‌احتمال بسيار، دقيقي در سال‌هاي 280 تا 285 ق متولد شده و هنگام مرگ (به سال 341 ق) حدود پنجاه تا پنجاه‌وپنج سال داشته است.

Abstract Our understanding of the life of Abu Mansour Daghighi is very inadequate. Owfi’s conflicting and incorrect words in Libab al-albab as well as the distortion of a verse from Farrokhi Sistaani’s “Daghgaah” ode to Daghighi have misguided scholars of literary history, misleading them to consider Daghighi’s lifetime to have started since the first half of the fourth century AH until the second half of the same century. Additionally, the incorrect perception resulted from the verses by Ferdowsi on Daghighi’s death was a substantial factor in confusions occurred on Daghighi’s time of life. Paying attention to Daghighi’s praise poems, the lifetime of his praised subjects and the correct interpretation of Farrokhi Sistaani’s verse with respect to the correction done by Hafez Mahmoudkhan Shiraani would clarify the inadequacy of the given dates. Accordingly, it is concluded in this study that Daghighi was most probably born between the years 280-285 AH and died at approximately the age of 50-55 (on 341 AH).