ساخت تاكيدي بلاغي مفهوم «شمول» در زبان فارسي

Accentuated-Rhetoric Structure of the "Inclusivity" in Persian

در زبان فارسي براي اين كه گوينده ساخت نحوي كلام را مطابق موقعيت كاربردي و اقتضاي حال مخاطب درآورد، افزون بر استفاده از فرايند جابه جايي اجزا، فرايند تغيير ساخت و صورت نيز كاربردي اساسي دارد. يكي از مواردي كه با بهره گيري از اين فرايند تغيير ساخت و صورت، بيان ساده و اوليه كلام به ساخت موكد تبديل مي شود، مفهوم شمول است. حالت عادي و بيان ساده اين مفهوم با نشانه هايي مانند «هر» و «همه» همراه است يا اين كه مي تواند همراه باشد. اين صورت ساده در موقعيت هايي كه به تاكيد بر موضوع و رفع شك و ترديد از مخاطب نياز باشد، با سازوكارهاي نحوي تغييراتي در ساخت اوليه و ساده جمله ايجاد مي شود كه حاصل آن، ساخت نحوي ديگري خواهد بود كه مفهوم مورد نظر را با تاكيد بيان مي كند. در اين مقاله، به روش تحليلي، با ذكر نمونه هايي از آثار ادبي ماهيت و وضعيت ساخت موكد از بيان شمول بررسي و چگونگي تبديل اين مفهوم از ساخت ساده به ساخت موكد نيز تشريح مي شود. حاصل كار نشان مي دهد كه در زبان فارسي براي بيان موكد و مبالغه آميز مفهوم شمول، از ظرفيت تغيير ساخت نحوي استفاده مي شود و اين ظرفيت تغيير ساخت نسبت به استفاده از قيدهاي تاكيدي كاربردي تر است؛ همچنين مشخص شد كه چگونگي تغيير در ساخت نحوي شمول براي تبديل بيان ساده و ابتدايي موضوع به حالت موكد در انواع جملات يكسان است و غير از تفاوت هايي جزئي، بيان شمول در جملات ساده و مركب و در دو حالت سلبي و ايجابي از يك قاعده كلي پيروي مي كند.

In Persian, there are two basic processes to convey the syntactic structure of discourse according to the applied situation and the appropriateness of the addressee: the process of moving components and the process of transformation in structure and form. "Inclusivity" is one of the concepts that by using the process of change in structure and form, the preliminary and simple expression of discourse is converted to emphatic construction. Normal and simple expression of "inclusivity" is or it may be accompanied by signs such as "any" and "all". This simple form is created in situations where it is necessary to emphasize the subject and to make it understandable for audience, with syntactic mechanisms, modifying the basic and simple structure of the sentence that results in another syntactic structure expressing the intended opinion with emphasis.