ارزيابي سياست هاي كاهش مصرف آب و افزايش بهره وري آب كشاورزي در چارچوبي همبسته

كمبود آب به عنوان يك تهديد جدي در حفظ امنيت غذايي كشور مطرح مي باشد. از اين رو، راهبردهاي مختلفي براي صرفه جويي آب و افزايش بهره وري در نظر گرفته شده است. در اين تحقيق، برخي از اقداماتي كه در برنامه هاي بالادستي كشور مطرح شده، براساس مفهوم «صرفه جويي واقعي آب» و تفكيك برداشت و مصرف (بهره وري آب و بهره وري فيزيكي آب) مورد ارزيابي قرار مي گيرد. در اين خصوص ابتدا مدل SWAT براي شبيه سازي هاي موردنياز به كار گرفته شده است. اما از منظري SWAT، ضعف هايي را براي سناريوي مقياس مزرعه دارد كه از اين بابت مدل AquaCrop نيز مورد استفاده قرار گرفته است. اقدامات مختلفي كه ارزيابي مي شود شامل؛ كم آبياري (سناريو 20، 40 و 50 درصد)، آبياري قطره اي و مديريت كشت گلخانه اي مي باشد. براي پياده سازي چارچوب اين تحقيق، زيرحوضه مرودشت-خرامه از زيرحوضه هاي طشك-بختگان در استان فارس انتخاب شده است. نتايج مدل سازي نشان داد راهكار كم آبياري در بالاترين شدت (سناريو 50 درصد كم آبياري) منجر به 12 درصد صرفه جويي آب شده درحاليكه راهكار افزايش راندمان 8/3 درصد افزايش مصرف داشته و به طور مشابه مديريت كشت گلخانه با 24 درصد كاهش در تبخير-تعرق بالاترين ظرفيت در كاهش مصرف آب را دارد. نقش اقدامات كم آبياري و افزايش راندمان در تغيير ميزان بهره وري قابل ملاحظه نبوده اما بهره وري فيزيكي آب افزايش يافته است كه به دليل كاهش در مصرف آب نمي باشد. نتايج نشان مي دهد چارچوب مدل سازي اين تحقيق، چارچوب مناسبي براي ارزيابي هاي مقياس مزرعه و حوضه مي باشد كه ابعاد مختلف مولفه هاي بيلان و بهره وري آب را درنظر مي گيرد. بنابراين، توصيه مي-شود كه براي انجام تحقيقات مشابه در زمينه سياست هاي صرفه جويي آب و بهره وري آب مورد توجه قرار گيرد.