مقايسه اعمال جراحي و علل لغو آن در بيمارستان‌هاي دولتي منتخب قبل و بعد از اجراي طرح تحول نظام سلامت: يك مطالعه موردي

Comparison of the Rate and Causes of Surgery Cancellations before and after the Implementation of the Health Sector Evolution Plan: a case study in selected public hospitals

مقدمه: بهره‌وري اتاق‌هاي عمل از عوامل اصلي در تعيين هزينه‌هاي بيمارستان مي‌باشد. از آنجايي‌كه برنامه طرح تحول نظام سلامت با هدف افزايش دسترسي مردم به خدمات بيمارستاني اجرا شده است، هدف اين مطالعه مقايسه ميزان و علل لغو اعمال جراحي در بيمارستان‌هاي دولتي قبل و بعد از اجراي طرح تحول نظام سلامت بود. روش‌ها: مطالعه حاضر از نوع توصيفي- تحليلي بود كه در دو بيمارستان دولتي منتخب شهر زاهدان در سال 1396 انجام شد. تعداد 8138 پرونده به روش تصادفي انتخاب و مورد بررسي قرار گرفتند. براي ثبت داده‌ها از چك‌ليست استاندارد شامل 9 سؤال استفاده گرديد. داده‌ها در نرم‌افزار آماري SPSS نسخه 21 وارد شدند و از آمار توصيفي و آزمون تحليلي كاي دو استفاده شد. نتا‌يج: پس از اجراي طرح تحول سلامت ميزان اعمال جراحي افزايش‌ يافت. قبل از اجراي طرح تحول نظام سلامت، بيشتر اعمال جراحي به دلايل سازماني و مديريتي لغو مي‌شدند (58 درصد) و پس‌از اجراي طرح تحول نظام سلامت، مسائل مربوط به بيمار، مهم‌ترين علت لغو شدن عمل‌هاي جراحي بودند (66 درصد). لغو اعمال جراحي (به واسطه علل مرتبط با تيم جراحي، بيمار، بيهوشي، پزشكي، تجهيزات و سازماني) با وضعيت تأهل بيماران (011/0P=) و نوع بيمه درماني (021/0=P) آن‌ها ارتباط معني‌داري داشت. بحث و نتيجه‌گيري: انجام برنامه‌ريزي دقيق براي اتاق عمل، ارائه آموزش‌هاي لازم به بيماران، ويزيت بيماران توسط متخصصين بيهوشي و بهبود كيفي و كمي وضعيت اتاق عمل براي افزايش بهره‌وري اتاق عمل و بيمارستان پيشنهاد مي‌شود.

Background: Operating room efficiency is one of the main factors in determining hospital costs. Since Health Sector Evolution Plan (HSEP) was implemented with the idea of increasing people's access to hospital services, this study aimed to compare the rate and causes of cancellation of surgical procedures in public hospitals before and after HSEP. Methods: This descriptive-analytic study was carried out in two public hospitals in Zahedan in 2017. A total of 8138 of registered profiles were selected randomly and reviewed. A standard checklist containing 9 questions were used for data gathering. Data were analyzed using descriptive statistics and chi-square tests and through SPSS software version 21. Results: The number of surgies has increased after HSEP. Befor HSEP, most of the surgeries had been canceled for organizational and managerial reasons (58%) while after HSEP, patient issues were the main cause of cancellation of surgeries (66%). Surgery cancellation related to the surgery team, patient, anesthesia, medical, equipment and organisation had a significant relation with the marital status of patients (P=0.011) and their type of health insurance (P= 0.021). Conclusion: Performing detailed planning for operating rooms, providing necessary training programs for patients, patients' visit by anesthesiologists, as well as quantitative and qualitative improvement of operating room conditions can increase the efficiency of oprtaing rooms and hospitals.