كليدواژه :
گفتمان محمدرضا پهلوي , سياست خارجي ايران , برجسته سازي , حاشيه‌راني
چكيده فارسي :
گفتمان مجموعه اي از نشانه هاست كه به‌صورت فراگير به شكل دهي رفتارهاي فردي و اجتماعي جامعه ميپردازد. در هر نظم گفتماني مجموعه اي از قوانين و قراردادها وضع مي شود كه به ساختاربندي اصول گفتماني ميپردازد. كنش گران اجتماعي با هدف هاي ايدئولوژيكِ مدنظر خود اقدام به واردكردن نشانه ها در چارچوب گفتماني خود مي كنند و اينجاست كه زبان به عنوان بخش مهمِ سازندة گفتمان وارد عرصه مي‌شود و به صورت نرم افزاري به تثبيت معناهاي مدنظر كنش گران ميپردازد. محمدرضا پهلوي نيز با استفاده از سازوكارهاي زباني در سطح روابط بين الملل، واقعيت‌هاي سياسي را بازنمايي مي كرد و متناسب با سير تحولات سياسي و اجتماعي و فضاي حاكمِ دوران خود به تثبيت نشانه ها در چارچوب گفتمان سياست خارجي خود مي‌پرداخت. در يك الگوي نشانه شناختي از اين گفتمان، محوري ترين نشانه در مركز قرار گرفته و ساير عناصر در پيوند با آن قرار مي گيرند. اين پژوهش توجه خود را به چگونگي كاركرد برجست هسازي و حاشيه راني در گفتمان سياست خارجي شاه معطوف كرده و از اين طريق نشانه‌هاي مسلط شده و غالب در گفتمان شاه را مشخص مي كند. در اين پژوهش، پنج دورة تاريخي براساس مفصل بنديِ نشانه هاي مسلط و ويژگي‌هاي غالب گفتماني براي گفتمان سياست خارجي شاه به اين شرح تعيين شده است: دورة يكم: 1320-1324، دورة دوم: 1325-1332، دورة سوم: 1333-1344، دورة چهارم: 1345-1352 و دورة پنجم: 1353-1356. نتايج به‌دست آمده از اين تحقيق نشان مي دهد كه شرايط و رويدادهاي حساس تاريخي در هر برهة زماني منجر به جابه جايي نشانه ها و تغيير چارچوب گفتماني شاه نيز مي شود.
چكيده لاتين :
Discourse, as a system of signs, generally constructs individual and social behaviors. In every order of discourse, a collection of rules and conventions is stipulated in order to construct discourse principles. In regard to their ideological purposes, social actors tend to import signs into their discourse framework. Simultaneously, language as a significant constructive component appears and begins to establish the intended meaning of social actors in a soft manner. Thus Mohammad Reza Pahlavi, at an international level, utilizes language facilities for representing political facts. According to sociopolitical events and governing atmosphere, he attempts to establish signs in his discourse framework. In a semiotic model of this discourse framework, axiomatic signs are set into the center while the others are around the central point. Accordingly, this research focuses mainly on how foregrounding and backgrounding function in foreign policy discourse of Shah. Then in this way, hegemonic and dominant signs have been specified. Moreover, according to dominant discourse features, five periods are determined as follows: first period: 1320-1324, second period: 1325-1332, third period: 1333-1344, fourth period: 1345-1352, and fifth period: 1353-1356; furthermore, a discourse framework is determined for each period. The results show that notorious incidents occurred at certain junctures not only stir "self" and "other" identities within the realm of otherization, but it will also lead to alteration of shah's framework as well as displacement of signs.
