تدوين يك الگوي مبتني بر بازارهاي محلي و ساختار سلسله مراتبي گروداران به منظور تخصيص و قيمت گذاري آب

A Methodology for Water Allocation and Pricing Based on Local Water Marketing and Stakeholders Hierarchy

در اين مقاله با تمركز بر بخش كشاورزي كه مصرف كننده اصلي آب در كشور است و با هدف مديريت كارآمدتر و سودمندتر منابع آب در اين بخش، الگوي جديدي براي كشت، محاسبه سود كشاورزان در اثر اعمال تغييرات، قيمت گذاري روي كالاي مهم و ضروري آب كه بيشترين مصرف خود را در زمين هاي كشاورزي ايران داراست، ارائه مي شود. به منظور تحقق اهداف فوق دو رويكرد مورد بررسي قرار مي گيرد. در رويكرد اول، تعيين الگوي كشت بهينه و قيمت فروش آب با در نظر گرفتن تابع هدف بيشينه سازي سود سازمان آب (به عنوان تعيين كننده قيمت فروش آب به كشاورزان) از فروش آب به بخش كشاورزي و در قالب مفهوم بازي پيشرو-پيرو صورت مي گيرد. در رويكرد دوم، الگوي كشت بهينه و قيمت فروش آب با هدف بهبود مطلوبيت كشاورزان، در قالب تابع هدف بيشينه سازي تابع ضربي نش، مطلوبيت آنها تعيين مي شود. همچنين، در هر دو رويكرد، مساله در حالت وجود يك بازار محلي براي داد و ستد آب بين كشاورزان و بدون وجود بازار حل مي شود و قيمت فروش آب در بازار محلي در قالب مدل هاي بهينه سازي ذكر شده تعيين مي گردد. رويكردهاي توسعه داده شده در يك مطالعه موردي شامل پنج مزرعه مجاور در دشت مهيار شمالي اصفهان به كار گرفته مي شود. طبق نتايج، در قالب بيشينه سازي سود پيشرو با در نظر گرفتن بازار محلي آب در رويكرد اول، در حالتي كه قيمت فروش آب به مزارع توسط سازمان آب 249 تومان و قيمت آب در بازار محلي، 525 تومان در نظر گرفته مي شود.

In this study, a new framework is developed for determining an optimized crop pattern and water pricing for agricultural use. to do this, two different approaches have been taken. In the first approach, determination of the crop pattern and price of water is carried out using an optimization model with the objective of maximizing the benefit of the regional water company, which is in charge of selling water to agricultural sectors, based on a leader-follower concept. In the second approach, the optimized crop pattern and water price are determined using an optimization model with the objective of maximizing the Nash product of benefits of agricultural sectors. In both approaches, the problems solved considering a local water market between agricultural sectors. The developed approaches are applied to a case study of five neighboring farms in the Mahyar Plain, Isfahan. Based on the results of the first approach considering a local water market, the optimal price of selling one cubic meters of water by the regional water company to the farmers would be 2490 Rials and the price of selling water in the market would be 5250 Rials. The values of average annual benefit of the regional water company and farmers are higher than those gained for the case of not having a local water market. In the second approach, selling one cubic meters of water at 2500 Rials by the regional water company and 6300 Rials in the local market give the highest average annual benefit for both water company and farmers.