وظيفه‌مندي عمومي در تربيت اخلاقي در فقه تربيتي

General Duty in Moral Nurture in Educational Jurisprudence

بخش گسترده‌ اي از تعاملات افراد جامعه در ارتباط با يكديگر شكل مي‌ گيرد. حاصل اين ارتباط‌ ها و تعامل روزمره تأثير و تأثر هاي چشمگيري است كه به تدريج اثرات خود را در رفتار و شخصيت هر فرد نمايان مي‌ سازد. بخشي از اين تأثير و تأثرات در حوزه اخلاقيات رخ مي‌ دهد. با وجود چنين بستر مهمي، آيا افراد جامعه نسبت به تربيت اخلاقي يكديگر وظيفه‌ اي دارند؟ با مراجعه به منابع ديني، برخي ادله را مي توان بر وظيفه مندي آحاد جامعه در زمينه تربيت اخلاقي ديگران اقامه كرد. اين نوشتار با رويكرد فقهي و استنباط اجتهادي درپي جمع‌ آوري و تحليل اين ادله و استخراج حكم فقهي-تربيتيِ اين مسئله است. براي اثبات وظيفه‌ مندي عموم مكلفان در تربيت اخلاقي، پنج دليل خاص (آيات تزكيه، سيره معصومين^، معتبره رسالة الحقوق، روايت اسماعيل و دليل عقلي) و چهار دليل عام اقامه شد. اين پنج دليل داراي دلالت تام بر رجحان استحبابي هستند.

A major part of the dealings carried out by people are in respect of one another. These daily interactions have their ramifications and extensive effects that leave their impacts on every individual's behavior and character. Man's moral character is, to a large extent, influenced by these interactions. In the existence of such atmosphere, do the people in the society have responsibility towards one another's moral education and nurture? A look at the religious sources will reveal to us some of the reasons and evidences concerning the general duty of people in respect of others' moral education. This study having a juridical and inferential approach seeks to collect and analyze these pieces of evidence and then extract the juridical – educational ruling about this issue. To prove the general duty of the duty-bound, four specific reasons have been provided and put forth including the verses concerning spiritual purification, normative conduct of the Infallible, an authentic report in the Treatise of Rights, Isma'il's narration and rational argument. These five reasons perfectly prove the desirability and preference of the general duty of men toward one another.