طراحي و تبيين الگوي هويت در قضاوت حسابرسي

Explanation and development of an identity pattern in audit judgment

وظيفه حسابرسان به عنوان شاغلين يك حرفه تخصصي، اظهارنظر درباره صورتهاي مالي است، كه اين امر مستلزم بيطرفي حسابرس در قضاوت مي‌باشد. از طرفي، هويت‌هاي مهم و مجزايي در محيط حسابرسي هستند كه تأثيرات متفاوتي بر قضاوت حسابرس مستقل دارند كه يكي از اين هويت‌ها، هويت حرفه‌اي مي‌باشد كه باعث تقويت بيطرفي حسابرسان مي-شود. از اين‌رو هدف اصلي اين پژوهش، طراحي الگوي هويت در قضاوت حسابرسي از طريق روش آميخته اكتشافي است. رويكرد بخش كيفي، مبتني بر نظريه داده‌بنياد است. ابزار گردآوري اطلاعات، مصاحبه نيمه‌ساخت يافته با 16 نفر از شركاي مؤسسات حسابرسي، مديران جامعه حسابداران رسمي ايران و مديران سازمان بورس و اوراق بهادار كه با روش نمونه‌گيري گلوله برفي انتخاب شدند و روش تجزيه و تحليل اطلاعات تحليل محتوا بود. مقوله محوري هويت در قضاوت حسابرسي است كه در چهار بعد ويژگي‌هاي فردي، دانش، مهارت و تجربه و ويژگي‌هاي مؤسسه حسابرسي، تحليل و با توجه به شرايط علّي، شرايط زمينه‌اي، شرايط ميانجي، راهبردها و پيامدها تدوين و مدل نهايي ارائه شد. در بخش كمّي، فرضيه‌هاي تحقيق تدوين و براي آزمون آنها پرسشنامه‌اي طراحي و اطلاعات توسط 194 نفر از حسابرساني كه در بخش كيفي مشاركت نداشتند، گردآوري و آزمون فرضيه‌ها با روش‌ معادلات ساختاري و با استفاده از نرم افزار PLS صورت پذيرفت. نتايج مرحله كمّي نشان داد كه شرايط محيطي بر هويت در قضاوت حسابرسي و برجستگي و قدرت هويت حرفه-اي تاثيرگذار است. همچنين هويت در قضاوت حسابرسي بر برجستگي و قدرت هويت حرفه‌اي تأثيرگذار است. در نهايت، برجستگي و قدرت هويت حرفه‌اي بر ارتقاي سطح كيفي حسابرسي و پيامدهاي كلان و ملي در حوزه حسابرسي تأثيرگذار مي‌باشد.