روان شناسي توده ها و بازانديشي در ديدگاه هاي پساسياسي: ابعاد فرانظري ديدگاه «الياس كانتي»

Psychology of Crowd and Rethinking in Post-political Views: A meta-theoretical standpoint of Elias Canetti

قرن بيست ويكم، خيزش امواج توده اي را در شكل هاي گوناگون به چشم ديده و شاهد رفتارهاي گروهي ويرانگر بوده است كه با سيماي انسان در قامت كنشگر عقلاني در تناقضي آشكار قرار دارد. انساني كه انتظار مي رفت از تجربه هاي سهمگين توده اي در قرن بيستم درس آموخته باشد، امروز چنان در نقش موجودي غير عقلاني و فرديت زدايي شده ظاهر مي شود كه ما را به بازنگري در تاثير گروه بر فرد و قدرت سهمگين جماعت و توده بر رفتار آدمي فرامي خواند. روان شناسي توده اي در بررسي رفتارهاي مخرب انسان در گروه، بر اهميت شور و احساسات تاكيد مي كند و در تلاش است تا به شناخت ماهيت توده ها و جماعت هاي انساني و مكانيزم هاي مهار و كنترل قدرت آنها بپردازد. هدف اين نوشتار آن است كه با استفاده از ديدگاه هاي «الياس كانتي»، به مثابه تماشاگر ژرف بين روزگار فاشيسم، نازيسم و استالينيسم، بر خيزش توده ها در قرن حاضر پرتو بيفكند. پرسش اصلي آن است كه ديدگاه هاي كانتي درباره قدرت توده ها در زمانه ما چه براي گفتن دارد؟ در پاسخ به اين پرسش، با تحليل محتواي كيفي مهم ترين آثار او در اين باره نشان خواهيم داد كه ديدگاه هاي كانتي مي تواند براي مواجهه با پديده هاي توده اي، شناخت ماهيت توده ها و تحليل قدرت و پويايي آنها و نيز شناخت مكانيزم هاي مهار قدرت توده و جريان هاي توده اي در قرن بيست ويكم به كار گرفته شود. با نگريستن از منظر روان شناسي توده اي كانتي در مي يابيم كه چگونه با فرسايش سازوكار هاي مهار توده ها، نه تنها امكان فوران جريان هاي توده اي از جهان ما رخت برنبسته است، بلكه قدرت توده ها به شكل تهديدآميزي، مهارناپذيرتر و افسارگسيخته تر از پيش رخ نشان مي دهد.

The 21st century has seen the rise of crowd waves in various forms and witnessed destructive group behaviors, which are manifestly in contradiction with the image of human as a rational actor. The human was thought to learn from the terrible experiences of the masses of the twentieth century, today appears as such an irrational de-individualized character that inspired us to rethink the effect of the group on the individual and the tremendous power of the crowd over human behavior. Crowd psychology emphasizes on the importance of passion and emotion in the study of human destructive behaviors in the group and seeks to identify the nature of human crowds and masses and the mechanisms of control of their power. The purpose of this essay is to use the views of Elias Canetti, as a profound observer of Fascism, Nazism and Stalinism, in order to cast light on the rise of crowds in the present century. The main question is what do Canetti perspectives say about the power of the crowds in our time? We will, in response to this question, by qualitative content analysis of part of his works, show that Canetti views can be utilized to deal with crowd phenomena. In addition, for understanding the nature of the masses and crowds and to analyze their power and dynamics and to recognize the mechanisms of control of crowd power and mass uprisings in the 21st century. From the perspective of Canetti crowd psychology, we find that with the erosion of the mechanisms of containment of the crowd power, the danger of mass eruption not only has not banished from our world, but crowd power can appear more threatening and uncontrollable than before.