كليدواژه :
شرح گلشن راز , شيخ بابا محمود نخجواني , نسخة خطّي , ويژگي ها سبكي
چكيده فارسي :
نعمت الله بن محمود (920ق)، معروف به شيخ بابا نخجواني و شيخ علوان از شخصيت هاي عرفاني و ادبي سدۀ نهم هجري به شمار ميرود و شش اثر عرفاني، از جمله «شرح گلشن راز» به او منسوب است. دربارۀ زندگي، آثار و انديشههاي او آگاهي مبسوط و كافي در دست نيست. قدمت شرح او بر گلشن رازِ شبستري و عدم معرفي و تصحيح نشدن آن تا به حال، و از سوي ديگر شهرت گلشن راز، ضرورت انجام دادن اين پژوهش را توجيهميكند. اين نوشتار با استفاده از شيوۀ سندكاوي و روش توصيفي- تحليلي انجام يافته و ضمن معرفي اجمالي شيخ بابا نخجواني و آثارش، بطور مشروح به معرفيِ شرح «گلشن راز» وي و نسخۀ خطّي آن پرداخته؛ سپس ويژگي‌هاي سبكي و محتواييِ آن را در سه سطح زباني، ادبي و فكري بررسي نمودهاست. نتايج حاصله آنكه: دو زبانه بودن اثر، عربي مآبي و تأليف جملات فارسي بر سياق نحو زبان عربي، وفور لغات و تركيبات عربي، توجه به استعمال واژگان و تركيبات پارسي سره، نوآوري اندك در كاربرد لغات و تركيبات، توجه بسيار به آرايشهاي لفظي و به تصنع گراييدن زبان و اهميت دادن به تأويل از عناصر سبكي آن به شمار ميرود. مطالب كتاب، عموماً دريافت و استنباط شارح از ابيات شبستري و متكي بر تجارب عرفاني خود اوست.
چكيده لاتين :
Nematollah ibn-e Mahmood(dead920AH.), known as Sheikh Baba Nakhjavani and Sheikh Alavan, is one of the mystical and literary figures of the 9th century AH. Six mystical works, including "Glasghan-e Raza", are attributed to him. There is insufficient knowledge about his life, works and thoughts. Ancientness of his explanation of Golshan-e Raz of Shabestari, its unintroductionness, its uneditionness, and moreover, Golshan-e Raz's reputation justify the necessity of doing this research. This essay has been done by using the methodology of documentary analysis and descriptive-analytical method . It has introduced Sheikh Baba Nakhjavani and his works briefly. The essay has introduced his Sharh-e Golshin-e Raz and its manuscript in detail, then has analysed its stylistic and contentual features in three levels: linguistic, literary and intellectual level. The results are as follows: Bilingualism(Arabic and Persian combination), Arabism and phrasing the Persian sentences on Arabic syntax, abundance of Arabic words and compounds, special attention to using pure(original) Persian words and compounds, little innovation in the use of words and compounds, the emphasis on figures of diction and being language artificially and the importance of interpreting, are its stylistic characters. The material of the book is, in general, apprehension and inference of commentator from Shabestari's verses, that based on author’s mystical and intuitive experiences.
