مؤلفه‌هاي امنيتي باغ‌هاي تاريخي اشرف‌ (بهشهر) در عصر صفوي

ﺑﺎغ اﯾﺮاﻧﯽ از ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺗﺮﯾﻦ و ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﺑﺎغ ﻫﺎي ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ رود. اﺻﻮﻻً اﯾﺮاﻧﯿﺎن ﺑﺎ ﺗﺼﻮري ﮐﻪ ﺑﻪ واﺳﻄﻪ دﯾﺪﮔﺎه ﻫﺎي دﯾﻨﯽ ﺷﺎن از ﺑﻬﺸﺖ داﺷﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﻠﻖ ﺑﻬﺸﺖ زﻣﯿﻨ(ﺑﺎغ)( در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺒﺎدرت ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ ﻣﺼﺎدﯾﻖ، ﺑﻬﺸﻬﺮ در اﯾﺎﻟﺖ ﺗﺒﺮﺳﺘﺎن اﺳﺖ. ﺑﻬﺸﻬﺮ، واﻗﻊ در ﺷﺮﻗﯽ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ اﺳﺘﺎن ﻣﺎزﻧﺪران، از ﺳﻤﺖ ﺟﻨﻮب ﺑﻪ ﮐﻮه ﻫﺎي اﻟﺒﺮز و ﺑﺨﺶ ﻫﺰارﺟﺮﯾﺐ- ﮐﻪ آن ﻫﻢ ﺟﺰﺋﯽ از ﺑﻬﺸﻬﺮ ﻫﺴﺖ- ﻣﺤﺪود ﻣﯽ ﺷﻮد . آب وﻫﻮاي ﻣﻌﺘﺪل و ﻣﺮﻃﻮب ﺧﺰريِ ﺑﻬﺸﻬﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﺎﻫﺎن ﺻﻔﻮي ﺑﻪ ﺑﺎغ ﺳﺎزي در آن ﺷﺪ. ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺣﺎﺿﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎي اﻣﻨﯿﺘﯽ ﺑﺎغﻫﺎي ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺑﻬﺸﻬﺮ در دوره ﺻﻔﻮﯾﻪ ﺗﺎﺑﻊ ﮐﺪام ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ ﺑﻮده اﻧﺪ؟ روش ﺗﺤﻘﯿﻖ در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ، روش ﺗﺎرﯾﺨي(اﺳﺘﻘﺮاﺋﯽ) و ﺷﯿﻮه ﻧﮕﺎرش و ﺗﺪوﯾﻦ آن ﺑﻪ – ﺻﻮرت ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. اﺳﺘﺨﺮاج اﻃﻼﻋﺎت و داده ﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اي ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎي ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﻋﻮاﻣﻞ اﺛﺮﮔﺬاري ﭼﻮن ﺟﺮﯾﺎن رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎ و ﺟﻮي ﻫﺎي ﺳﻄﺢ ﺷﻬﺮ، ﺧﺎك ﺣﺎﺻﻠﺨﯿﺰ، دﻣﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ، وﺟﻮد اﻧﻮاع ﭼﺸﻤﻪﻫﺎ و ﻗﻨﺎتﻫﺎ و ﻧﯿﺰ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ راﻫﺒﺮدي و دﻓﺎﻋﯽ ﻣﺤﺪوده ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ﺗﺎ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﺑﺎغ ﻫﺎي ﺷﺶ ﮔﺎﻧﻪ ﺑﻬﺸﻬﺮ ﮐﻪ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮدﻧﺪ از: ﺑﺎغ ﻫﺎي ﭼﻬﻠﺴﺘﻮن، ﭼﺸﻤﻪ ﻋﻤﺎرت، ﺧﻠﻮت، ﺷﻤﺎل، ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎن و ﺗﭙﻪ، در ﻋﺼﺮ ﺻﻔﻮي و ﺑﺎ دﺳﺘﻮر ﺷﺎه ﻫـ. ق( و ﺟﺎﻧﺸﯿﻨﺎﻧﺶ اﺣﺪاث ﺷﻮﻧﺪ. 1021 ﻋﺒﺎس ) ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﺎغ ﻫﺎي ﻣﺬﮐﻮر ﺑﺎ دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪي از ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺟﺪا ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ و ﻫﺮ ﯾﮏ ﺑﺮاي ورود، داراي دروازه ﻫﺎي ﻣﺠﺰا ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ اﻣﺮوزه اﺛﺮي از آن ﻫﺎ ﺑﺎﻗﯽ ﻧﯿﺴﺖ.