ثنويت قدرت در بن مايه هاي تثليث «اوستا»

Herodotus, Zoroastrianism, Yazata, Yazesh, lying

كتاب اوستا، در شمار كهن ترين سرودها و متن هاي ايراني است كه روزگاري در شمار كتاب هاي آسماني بوده و طي مراحل گوناگون، دست خوش تحولاتي بنيادين شده و آن را از بن مايه توحيدي اش دور ساخته است. ثنويت و تثليث هر يك مباني اعتقادي هستند كه از ديرباز تاكنون در آيين ها و مذاهب الهي و غيرالهي نمود مي يابند. پژوهش هاي انجام شده درباره اوستا، بيشتر معتقد به ثنوي گري با تاثير از آيين «زروان» با محوريت دو قدرت «اهورامزدا» و «اهريمن» است و پژوهش هاي تاريخي در متون گوناگون، به مثلث قدرت اهورامزدا، آناهيتا و ميترا تكيه دارد. اين پژوهش به شيوه «توصيفي تحليلي» مي كوشد با استناد مستقيم به اوستا و غيرمستقيم به ساير منابع، بازتاب نقش روحانيان در تاريخ و نيز شاهان عصر هخامنشي و ساساني را در اوستا بررسي مي كند و شاخه اي از پوشش تفكر تثليثي را در دين زرتشت نشان دهد كه ريشه هاي آن را بيش و پيش از آنكه در زروانيسم بجوييم، بايد در ميتراييسم جست وجو كنيم.

Avesta is one of the oldest Iranian hymns and text, which was once among the heavenly books and at various stages, it undergoes fundamental changes and has separated it from its monotheistic foundations. Duality and Trinity are among the beliefs that have long been manifested in theistic and nontheistic rituals and religions. The research on Avesta shows that this book, centered on the two powers of "Ahura Mazda" and "Ahrim@n" is more inclined to dualism, which is influenced by the "Zurvanism". The historical research in various texts relies on the on the power triangle of Ahuramazda, Anahita and Mitra. Using a descriptive-analytical method and focusing on the Avesta and other sources, this paper seeks to study the role of clerics and kings of the Achaemenid and Sassanid era in Avesta along with a branch of the trinity in Zoroastrianism, which has its origins in Mitralism rather than in Zurvanism.