طراحي مدلي براي تبيين انحراف خلاق در شركت ملي نفت ايران

Designing a Model for Explaining Creative Deviance in the National Iranian Oil Company

در بسياري از شركت ها مسيري كه از طرح ايده‌هاي خلاقانه توسط افراد تا نائل شدن به نوآوري پيموده مي­شود، به دلايل زيادي به‌صورت كامل پياده­ سازي نمي­ شود. چنين شركت ­هايي متقاعد شده ­اند كه بايد از ايده­ هاي بديع و نو كاركنان استفاده موثر نمايند و اين مهم جز با انحراف خلاق ميسر نمي ­شود. در همين راستا، هدف از انجام اين پژوهش، طراحي مدل انحراف خلاق در شركت ملي نفت ايران با استفاده از روش گراندد تئوري به عنوان يكي از روش‌هاي كيفي بوده است. در اين پژوهش ابتدا با روش نمونه­گيري نظري 11 تن از متخصصان و استادان دانشگاه و شركت ملي نفت ايران انتخاب شده و مصاحبه­ هاي عميق با آنها صورت گرفت. پس از آن در سه مرحله كدگذاري باز، محوري و انتخابي مولفه‌هاي انحراف خلاق شناسايي شدند. طبق نتايج، مولفه هاي مديريتي و سازماني (شرايط علّي)، انحراف خلاق (راهبرد كنش/كنش متقابل)، ويژگي­ هاي كنشگران و ويژگي‌هاي ايده (زمينه)، شرايط مديريتي، سازماني و بيوگرافيك (شرايط مداخله­ اي) و پيامدهاي مثبت و منفي در سطح فردي و سازماني (پيامدها) استخراج و مدل انحراف خلاق طراحي گرديد.

In many companies, the path from initiating creative ideas from individuals to innovate is not fully implemented for many reasons. Such companies have been convinced to use employees' new ideas effectively and know that will not happen except with a creative deviance. So, the goal of this research was to design a model of creative deviance in the National Iranian Oil Company using the grounded theory method as one of the qualitative methods.In this study, deep interviews were conducted with 11experts in the National Iranian Oil Company and University Professors , using theoretical sampling method for determining research sample. Then, the components of creative deviation were identified in three stages of coding in grounded theory method, including: open, axial, and selective coding methods. According to the results, management and organizational component (causal conditions), creative deviance (action/reaction strategy) characteristics of actors and features of the idea (context), managerial, organizational and biographical conditions (intervening conditions), positive and negative consequences in the individual and organizational levels (consequences) were extracted and creative deviance model was designed.