عنوان مقاله :
كرامت ذاتي انسان به‌مثابۀ بنيان آزادي، با تكيه بر آراي علامه طباطبايي
عنوان به زبان ديگر :
Features of Human Dignity in the Opinion of Allameh Tabatabaee
پديد آورندگان :
نصرت‌پناه، محمدصادق دانشگاه امام صادق (ع) - دانشكدۀ معارف اسلامي و علوم سياسي - گروه علوم سياسي , سيفي، محمدمهدي دانشگاه تهران
كليدواژه :
آزادي , فطرت , كرامت ذاتي , اختيار , خلقت ممتاز , عقل , علامه طباطبايي
چكيده فارسي :
اين مقاله درصدد است كه با تكيه بر آراي علامه طباطبايي، به بررسي مفهوم و شاخص‌هاي كرامت ذاتي انسان بپردازد و نشان دهد كه اين موضوع مبناي طرح آزادي در فلسفۀ سياسي ايشان است. به همين منظور با استفاده از روش تفسيري متن‌گراي اشتراوس و از طريق رجوع كتابخانه‌اي به آثار مكتوب علامه طباطبايي، ضمن اشاره به مفهوم كرامت ذاتي، شاخص‌هايي كه براساس آن انسان داراي كرامت ذاتي شده است، برمي‌شمرده شده و روابط ميان اين شاخص‌ها احصا مي‌شود. سپس با مبنا قرار دادن كرامت ذاتي، به تعريف آزادي پرداخته شده و انواع آن در جامعه استنتاج مي‌شود. بر اين اساس مشخص مي‌شود كه كرامت ذاتي در انديشۀ علامه طباطبايي ـ كه عبارت است از كرامتي كه در جريان تكوين و آفرينش انسان مطرح بوده و مربوط به مقام انسانيت است و در تمام افراد انساني به‌صورت بالقوه وجود دارد ـ داراي جايگاه ممتازي است و «شرافت ذاتي وجود»، «خلقت ممتاز انساني»، «محوريت انسان براي ساير آفريده‌ها»، «فطرت»، «عقل»، «علم»، «قلب»، «اختيار»، «پذيرش امانت الهي» و «خلافت انسان» ـ البته با نظم رتبي خاص ـ، به‌عنوان شاخص‌هاي كرامت ذاتي انسان در انديشۀ ايشان مطرح مي‌شود. همچنين برمبناي تعريف و شاخص‌هاي كرامت ذاتي، اين نتيجه به‌دست مي‌آيد كه آزادي جزء بديهيات زندگي فردي و اجتماعي است و هيچ موضوع عملي‌اي به‌جز قيود عملي تشكيل اجتماع نمي‌تواند آن را محدود كند. بر همين اساس آزادي تفكر نيز منتج از كرامت ذاتي و متأثر از شاخص‌هاي آن بوده و كرامت ذاتي مبناي اصلي در هويت‌بخشي به آزادي در حيات اجتماعي است.
چكيده لاتين :
The Article with a focus on the Opinion of Allameh Tabatabaee seeking to concept and features of human dignity. Therefore, based on “methodological hermeneutics” method and refers to librarian resources of Allameh Tabatabaee, define the concept of human dignity. Then fits to this concept refers to features of human dignity in Allameh Tabatabaee’s though. After that trying to show relations between this features. Conclusion based on Allameh Tabatabaee’s thought illustrate concept of human dignity is: “kind of dignity that is common between humans and proposed in creation process based on human nature”. Finally features of human dignity refers to Allameh Tabatabaee’s thought are: “inherent dignity”, “prominent of human creation”, “Centrality of human for other creatures”, “nature”, “wisdom”, “knowledge”, “free will”, “Acceptance of a divine trust”, “Human caliphate” that regulate in systematic rules that shown in conclusion of this article. So this features are evidence that prove being of human dignity in Allameh Tabatabaee’s thought.
