سنجش تاثير تحولات ساختار سني جنسي جمعيت بر عرضه نيروي انساني در ايران

يكي از عوامل تعيين كننده توسعه هر كشور، منابع انساني آن است. بنابراين بهره برداري كامل از منابع انساني هر كشور بايد به عنوان يكي از هدف هاي راهبردي توسعه در نظر گرفته شود. شناخت نيروي كار در مقاطع مختلف زماني، پايه اي براي تعيين روند جاري و تغييرات حاصله در بازار كار و وضعيت اشتغال است. هدف اصلي اين پژوهش، سنجش تاثير تحولات ساختار سني و جنسي جمعيت بر عرضه نيروي انساني و وضع فعاليت اقتصادي در ايران در فاصله سال هاي 1345 تا 1390 مي باشد. منابع و مآخذ داده هاي مورد استفاده در بررسي، نتايج تفصيلي سرشماري هاي عمومي نفوس و مسكن مركز آمار ايران در فاصله سال هاي1390- 1345، و برآوردهاي دفتر بين المللي كار در فاصله سال هاي 1990 تا 2020 است. براي سنجش و دستيابي به مدل ساختاري (مدل معيار) از تكنيك غيرمستقيم استانداردسازي نرخ فعاليت اقتصادي بر اساس ساختار سني و جنسي جمعيت كشور بهره گرفته و مقايسه اي نيز با جهان و كشورهاي مبنا صورت پذيرفته است. تغييرات درصد جمعيت فعال از نظر اقتصادي ايران بر مبناي ساختار جنسي(استاندارد شده) سال 1390 در سال هاي 85- 1345 نشان مي دهد، اين شاخص در سال هاي 1345 تا 1375 تغييرات نسبتا محسوسي را در بين دو جنس نشان مي دهد. در بين مردان درصد جمعيت فعال از نظر اقتصادي در سال 1345 از 77/0 درصد به 65/8 درصد و در سال 1355 نيز از 70/8 درصد به 64/6 درصد كاهش يافته و در مقابل در سال 1375 افزايش معناداري داشته و در سال 1385 كاهش بطئي را نشان مي دهد. در بين زنان نيز از ادامه همان روند قبلي تبعيت كرده و تنها در سال 1365 تغيير چشمگيري در بين دو جنس مشاهده نمي شود. نتايج نشان مي دهد كه الگوي سني فعاليت اقتصادي جمعيت مردان ايران نزديك به كشورهاي ژاپن، استراليا و تركيه مي باشد. يكنواخت بودن توزيع سني درگروه هاي مياني 30 تا 40 سالگي از مهمترين ويزگي هاي اين الگو است. از ديگر خصوصيات ساختار سني جمعيت كشورهاي مبنا، وجود بالانس نسبي در توزيع سهم گروه هاي سني فعال در اين كشورها است.