ارزيابي سطح پايداري اجتماعي در بافت‌هاي تاريخي شهري مطالعه موردي: شهر اردبيل

در بين محققان اتفاق‌نظر وجود دارد كه لازمه تبديل محله‌هاي تاريخي شهري به مكان‌هايي براي زندگي جمعي، توجه به جنبه‌هاي پايداري اجتماعي در اين محله‌ها است. در واقع، مهم‌ترين وجه تأثيرگذار بر حفاظت محله‌هاي تاريخي در روند توسعه پايدار شهري، به مؤلفه اجتماعي آن بازمي‌گردد. هدف اين پژوهش سنجش پايداري اجتماعي محله‌هاي شش‌گانه بافت تاريخي شهر اردبيل مي­باشد. حجم نمونه شامل 384 نفر از ساكنان بافت تاريخي شهر اردبيل است كه به روش تصادفي ساده نمونه‌گيري شدند. سنجه‌هاي پژوهش نيز در قالب يك پرسشنامه محقق ساخته با 10 مؤلفه اصلي پياده‌سازي شد كه عبارت‌اند از: (امنيت اجتماعي، مشاركت اجتماعي، اعتماد اجتماعي، هويت جمعي، سرزندگي، تعامل اجتماعي، حس تعلق، كيفيت مسكن، بهره‌مندي اقتصادي، و عدالت فضايي). نتايج نشان مي­دهد كه پايداري اجتماعي در بافت تاريخي اردبيل درمجموع پايين است. بااينكه مؤلفه‌هاي امنيت اجتماعي، مشاركت اجتماعي، تعامل اجتماعي و حس تعلق وضعيت مطلوب‌تري نسبت به ساير مؤلفه‌ها داشتند، اما ناپايداري در وضعيت اقتصادي ساكنان، پايين بودن كيفيت كالبدي بافت و دسترسي نامناسب به خدمات عمومي، عامل مهمي در تشديد ناپايداري اجتماعي محدوده موردمطالعه بود. در بين محله‌ها نيز، تفاوت‌هاي فضايي معني‌داري از نظر ميزان پايداري اجتماعي مشاهده شد. در واقع، موقعيت مكاني هر يك از محله‌ها و نحوه دسترسي به خدمات شهري، بر پايداري اجتماعي آن‌ها مؤثر بود. نتايج اين مطالعه ضمن تأكيد بر ضرورت ارزيابي پايداري اجتماعي در سطح محله‌هاي شهري، نقش ابعاد اجتماعي توسعه پايدار را در ارتقاي كيفيت بافت‌هاي تاريخي برجسته مي‌سازد.