تحليل و ارزيابي جايگاه مال‌ها به‌مثابه فضاي عمومي مطالعه موردي: مركز خريد پالاديوم تهران

عمومي شدن فضاهاي تجاري، يكي از روندهاي وابسته به خصوصي‌سازي فضاي عمومي است كه در طي آن، فضاهاي تجاري مدرن مانند مراكز خريد و مال‌ها، با ايجاد كاركردهاي چندمنظوره، امكان دسترس‌پذيري بيشتري براي عموم فراهم مي‌كنند و بيش‌ازپيش در جايگاه فضاي عمومي قرار مي‌گيرند. ازاين‌رو، هدف پژوهش حاضر، تحليل و ارزيابي جايگاه مال‌ها به‌عنوان نوعي از فضاي عمومي است كه بامطالعه موردي مركز خريد پالاديوم در منطقه 1 تهران انجام‌شده است. روش تحقيق، از نوع كيفي بر مبناي مطالعه كتابخانه‌اي، مصاحبه و گفتگو با 32 نفر از كاربران مجتمع پالاديوم بود كه به روش هدفمند انتخاب شدند. معيار توقف نمونه‌گيري، اشباع نظري و تكراري شدن پاسخ‌ها بود. سنجه‌هاي تحقيق نيز در قالب يك پرسشنامه كيفي نيمه ساختاريافته با 7 مؤلفه اصلي و 34 سؤال پياده‌سازي شدند. براي تجزيه‌وتحليل داده‌ها از روش آمار توصيفي و كدگذاري مرحله‌اي استفاده شد. نتايج نشان مي­دهد كه مجتمع پالاديوم عليرغم ناكارآمدي در برخي مؤلفه‌هاي فضاي عمومي، ويژگي‌هايي دارد كه كاربران، آن را به ساير مراكز خريد در تهران ترجيح مي‌دهند. چند كاركردي بودن، آسايش اقليمي، كيفيت محيطي و امنيت بالا، مهم‌ترين دلايل استقبال از پالاديوم بود. همچنين استفاده جوانان و زنان از اين فضا، به‌مثابه‌نوعي منزلت يابي و تمايز زدايي است. يافته­هاي پژوهش نشان مي­دهد كه مال‌ها عليرغم ترويج فرهنگ مصرف و محدوديت‌هايي كه بر كاربران خود اعمال مي‌كنند، به دليل «سبك زندگي طبقه متوسط» و «وجود محدوديت‌هاي ساختاري حاكم بر فضاهاي عمومي كشور»، به‌عنوان نوعي از «فضاهاي عمومي جايگزين» عمل مي‌كنند.