تبيين سياست موازنه‌سازي منطقه‌اي چين در خاورميانه

Explanation of China s Regional Balancing Policy in the Middle East

اهميت منطقه خاورميانه نزد قدرت‌هاي بزرگ از گذشته تا به امروز يكي از اصلي‌ترين محورهاي پژوهش در حوزه مطالعات منطقه‌اي خاورميانه بوده است. هدف اين مقاله تبيين سياست خاورميانه‌اي چين در يك دهه اخير با با تمركز بر مفهوم‌ «موازنه سازي منطقه‌اي» است. اين نوشتار با طرح اين پرسش كه چرا چين به سياست موازنه سازي منطقه‌اي در خاورميانه روي آورده است؟ بر اين نظر است كه روي آوردن چين به اين سياست ناشي از تأثيرگذاري متغيرهاي موجود در سه سطح ملي، منطقه‌اي و جهاني است. يافته‌هاي اين پژوهش با اتكا بر روش‌هاي تركيبي (توصيفي - تبيني و تحليل داده آماري) نشان مي‌دهند كه در سطح تحليل ملي قرارگيري اين كشور در مرحله گذار توسعه، اصل احترام به حاكميت و تماميت سرزميني ساير كشورها و عامل اسلام در چين دلايل اتخاذ سياست موازنه سازي منطقه‌اي چين در خاورميانه است. در سطح منطقه‌اي اهميت اقتصادي خاورميانه و لزوم حفظ بازارها، نياز به منابع انرژي خاورميانه و حفظ شركاي منطقه‌اي مؤلفه‌هاي شكل‌دهنده به سياست مذكور بوده است و در سطح جهاني رقابت و همكاري هم‌زمان با ايالات‌متحده آمريكا، پروژه و ابتكار كمربند و جاده ابريشم جديد و افزايش قدرت نرم و نفوذ فرهنگي چين باعث اتخاذ سياست موازنه سازي منطقه‌اي از جانب چين در خاورميانه شده است.

From past to now, one of the most important researches part in regional studies has been study of great powers role in Middle East. This article aim is explanation of China s Midlle East policy in a last decade with emphasis on concept of "regional balancing". The main question of the article is why china chooses regional balancing policy in the Middle East? The argument is the china choice rooted in three level of national, regional and global analysis. Findings of the research with descriptive- explanative method shows that some factors in national level such as, China position in transition route of development, principle of respect to countries sovererignty and territorial integrity and islam factor are important. In regional level, the most important variables are: economic importance of Middle East and maintainance of markets, China s necessary to Middle East resources of energy and cooperation with regional partners and finally, in global level some factors like: simultaneously competition and cooperation with United States, belt and road initiative and China s soft power and cultural influence are important