معنا شناسي حكم و تأثير آن در فهم احكام حكومتي

فاقد عنوان و چكيده لاتين

موضوع حكم در تاريخچه منابع فقه سياسي كاركرد حداكثري داشته است، اما در پيشينه تحقيق اين موضوع از حيث پتانسيل معنا شناختي كمتر واكاوي گرديده و به متعلق حكم بيشتر توجه گرديده است. اين نوشتار به دو مسأله مي‌پردازد: اولاً ارزيابي مفهوم شناسي حكم و خالص‌سازي معناشناسي آن از مفاهيمي مانند فتوا و ثانياً تأثير اين نوع واژه كاوي در فهم احكام مخصوصاً احكام حكومتي، در جهت ايجاد فرايند پيش‌برنده ساختارهاي حكومتي، لذا پرسش اصلي اين است كه واكاوي معناشناختي حكم چگونه مي‌تواند در فهم احكام حكومتي و تأثير آن در ساختار حكومت اسلامي مؤثر باشد. گرچه حكم نسبت به متعلق خود معنايي متفاوت پيدا مي‌كند و طبق متعلقاتش داراي تعاريفي خاص مي‌باشد؛ اما اين بدان معنا نيست كه از معناي لغوي آن عدول گردد. اين مقاله با هدف واضح سازي مفهومي به‌عنوان يك مدل ساختاري، به‌دنبال رسيدن به يك فهم دقيق و واضح از معناي حكم در جهت فهم احكام حكومتي مي‌باشد. اين پژوهش به‌صورت كيفي، كتابخانه‌اي و فيش‌برداري انجام پذيرفته و با توجه به منابع معتبر علمي به ارزيابي و تحليل ساختار واژه حكم پرداخته تا زمينه نگرشي نو به مباحث فقه سياسي را فراهم آورد. از يافته‌هاي اين پژوهش آن است كه عدم توجه به ساختار معناشناختي بعضي از مفاهيم كاربردي از جمله مفهوم حكم باعث مي‌گردد در استفاده از اين مفاهيم دچار اشتباهات فاحش معناشناختي شده و دچار پيچيدگي‌هايي در تعريف اين واژه گرديم.