تفسير و بازنمايي ابعاد مختلف فرزندآوري در بين كاربران اينترنتي

REPRESENTATION OF THE CHANGE IN IRANIAN POPULATION POLICIES IN CYBERSPACE

طي دهه‌هاي اخير سياست‌هاي فرزندآوري ايران تغييرات زيادي را به خود گرفته است. مقاله پيش­رو با هدف تفسير و بازنمايي تغيير سياست‌هاي جديد فرزندآوري ايران در فضاي مجازي به تحليل محتواي رويكرد كاربران اينترنتي مي­پردازد. نمونه مورد بررسي متشكل از 799 كاربر اينترنتي در پايگاه‌هاي خبري ايران است. علاوه بر اين، تعداد 41684 كاربر نيز كه موضع‌گيري خود را به‌صورت «موافق» يا «مخالف» نسبت به نظرات اين 799 كاربر اعلام كرده بودند، بخش ديگري از جامعه آماري اين مطالعه را تشكيل داده است. روش‌شناسي تحقيق مبتني بر تحليل محتواي كمي و كيفي است. در بين اخبار مرتبط منتشر شده، 10 خبر كه بيشترين مخاطب را داشتند، جهت تحليل انتخاب شدند. نتايج تحليل محتواي كمي نشان داد كه كاربران در مواجهه با سياست‌هاي افزايش فرزندآوري، رويكردهاي متفاوتي اتخاذ نموده ­اند؛ 89/7 درصد رويكردي انتقادي، 0/6 درصد منفعلانه و 9/7 درصد رويكردي همراهانه داشته ­اند. همچنين در بين ساير كاربران؛ 89/78 درصد موافق رويكردانتقادي، 7/27 درصد مخالف رويكرد انتقادي، 0/10 درصد موافق رويكردمنفعلانه، 0/06 درصد مخالف رويكرد منفعلانه، 0/59 درصد موافق رويكرد همراهانه و 2/20 درصد مخالف رويكردهمراهانه بوده‌اند. بعلاوه، يافته ­ها نشان داد كه 43 درصد كاربران بر ابعاد اقتصادي، 38 درصد بر ابعاد اجتماعي، 12 درصد بر ابعاد سياسي و 7 درصد بر ابعاد فرهنگيِ سياست‌ها تأكيد كرده­اند. نتايج تحليل محتواي كيفي نيز بيان­گر آن است كه كاربران ضمن به چالش كشيدن رويكرد مسلط بر سياست‌ها، رويكردي انتقادي در تفسير و رمزگشايي سياست‌هاي جديد فرزندآوري در ايران داشته و نسبت به نهادينه شدن گفتمان‌هاي افزايش جمعيت مقاومت مي­ كنند.

Iran’s childbearing policies have faced a lot of changes in recent decades. Aiming to interpret and represent the changes in new childbearing policies of Iran in the cyberspace. This paper performs a content analysis on Internet users’ approach. The sample consists of 799 Internet users of Iranian news websites. In addition, 41,684 users, who had expressed their position as “agree” or “disagree” with the comments of these 799 users, were another part of the study population. The research methodology is based on quantitative and qualitative content analysis. Among the related published news, 10 news with the largest audience were selected for content analysis. The results of quantitative content analysis showed that users have taken different approaches in the face of childbearing policies: 89.7% were critical, 0.6% were passive and 9.7% were supportive. The results of qualitative content analysis also indicated that in addition to challenging the dominant policy approach, the users had a critical approach towards interpreting and decoding of new childbearing policies in Iran. These users resist the institutionalization of discourses of population growth.