جايگاه و نقش سياسي - امنيتي قلاع خراسان در دوره افشاريه

قوام و حراست از حيات اجتماعي ايالت خراسان به‌واسطه عواملي همچون موقعيت مرزي و چپاول دستجات تركمن، تاتار و افغان، وابستگي تامي به قلعه جات داشت. چنين دژهايي افزون بر برقراري ثبات سياسي نظامي حكومت، محلي براي انجام فعاليت‌هاي بازرگاني و كشاورزي و همچنين ذخيره اقلام خوراكي و تداركات جنگي بود. با توجه به اهميت موضوع، در پژوهش كنوني به اين سؤال پاسخ داده مي‌شود كه قلعه‌جات خراسان چه جايگاه و نقشي در حيات اجتماعي دوره افشاريه ايفا مي‌كردند؟ به‌منظور پاسخ‌گويي به سؤال مذكور، اين فرضيه را به آزمون مي‌گذاريم كه كارويژه‌هاي مهم و متعدد قلعه‌ها ازجمله حراست از جان و مال اهالي و برقراري ثبات سياسي، موجب شده بود تا مدعيان مختلف سلطنت اهتمام ويژه‌اي به استحكام و تهيه تداركات در قلعه موطن و قلعه‌هاي اقماري پيرامونشان به‌عنوان مراكز ثقل حكومت خود داشته باشند. پژوهش حاضر، با استفاده از روش تحقيق تاريخي و جمع‌آوري داده‌هاي كتابخانه‌اي از منابع دست‌اول تاريخي پس از توصيف و طبقه‌بندي تحولات سياسي و نظامي مرتبط با قلعه‌هاي خراسان به تحليل و تفسير اين ويژگي‌ها و تأثيرات آن بر قدرت گيري مدعيان مختلف حكومت مي‌پردازد.