واكاوي حضور خوارج ازارقه در كرمان و پيامدهاي سياسي – امنيتي آن

در قرن اول هجري، اختلافات سياسي و تشتت آراء ميان مسلمانان منجر به ظهور فرقه­هاي مختلفي از جمله خوارج در قلمروي خلافت اسلامي شد. خوارج با انديشه­هاي ديني كه صبغه­ سياسي داشت و با رويكردي نظامي به رويارويي با قدرت­ حاكم پرداختند. برخورد قهر­آميز خوارج ازارقه در مخالفت با سياست­هاي خلافت اموي، گروه­هايي از ايرانيان را به دليل انگيزه مشترك با خوارج ازارقه در مخالفت با امويان، ترغيب كرد كه به آنان بپيوندند. نوشتار حاضر در پي پاسخ به اين پرسش اساسي مي­باشد كه بسترهاي نفوذ و پيامدهاي سياسي امنيتي حضور خوارج ازارقه در كرمان چه بوده است؟ براي پاسخ به اين پرسش اين پژوهش تلاش دارد تا به روش تاريخي و با تكيه بر منابع اصلي به واكاوي زمينه­هاي نفوذ و پيامدهاي سياسي – امنيتي ناشي از حضور ازارقه در كرمان بپردازد. يافته­هاي پژوهش نشان­ مي­دهد، كرمان از زمان فتوح اعراب مسلمان به دليل پايگاه مستحكم سنت­هاي بومي و اميد به بقاي حكومت ساساني، دستخوش طغيان­ها و شورش­هايي عليه دستگاه خلافت بوده است. در دوره فترت خلافت اموي، بي­ثباتي سياسي، موقعيت جغرافيايي كرمان و دوري از مركز خلافت، سلوك مناسب ازارقه با اهل ذمّه مهم‌ترين زمينه­هاي نفوذ و حضور ازارقه در اين ايالت بوده است. از بين رفتن امنيت شهرها و گسترش ناامني ايالات، ارتباط ازارقه با خوارج عمان و باقي ماندن ازارقه تا قرن چهارم در كرمان از پيامدهاي حضور خوارج در كرمان بوده است.