پديد آورندگان :
خاتون آبادي، احمد دانشگاه صنعتي اصفهان - دانشكده كشاورزي - گروه توسعه روستايي , پرويزي، عنايت دانشگاه صنعتي اصفهان - دانشكده كشاورزي - گروه توسعه روستايي , عطايي، مريم دانشگاه صنعتي اصفهان - دانشكده رياضي - گروه آمار
كليدواژه :
اثرات اجتماعي , اثرات اقتصادي , اثرات زيستمحيطي , توسعه پايدار
چكيده فارسي :
سال‌هاست كه احداث سدها به‌عنوان مانعي در برابر حركت آب و يكي از راهكارهاي اساسي حفظ منابع آب به‌شمار مي‌رود. از طرفي، سدها اثرات متفاوت اجتماعي، اقتصادي و زيستمحيطي فراواني را از خود برجاي مي‌گذارند كه اين تحقيق با هدف بررسي اثرات ناشي از سدسازي از ديدگاه روستاييان بهره‌بردار از آب سد شاه‌قاسم در ياسوج انجام شد. روش تحقيق توصيفي- پيمايشي و ابزار گردآوري داده‌ها به شيوه ميداني بوده است. جامعه آماري متشكل از روستاييان چهار روستا در دهستان سررود جنوبي بوده است. حجم نمونه از فرمول كوكران، 192 نفر تعيين و با استفاده از روش تخصيص متناسب سهم هر روستا از حجم نمونه مشخص شد. نتايج حاصل از تحليل داده‌ها از ديدگاه روستاييان نشان داد كه بيشترين تأثيرات سد در بخش اقتصادي با ميانگيني از 2/37 تا 3/7 وكمترين تأثيرات در بخش زيستمحيطي با ميانگيني از 1/81 تا 3/54 بوده است. همچنين نتايج آزمون فرض‌ها با دو روش ويلكاكسون و كاي دو شامل: تأثير سد بر بهبود درآمد روستاييان، افزايش سطح زيركشت منطقه، بهبود وضعيت اشتغال، تنوع در محصولات كشاورزي، افزايش توليدات در منطقه، بهبود وضعيت توريستي منطقه، ناديده گرفتن نقش مشاركتي مردم در احداث سد و عدم تغيير گونه‌هاي گياهي از ديدگاه روستاييان مي‌شود. كنكاش دليل اين موضوع نشان مي‌دهد كه روستاييان به موضوعاتي همچون تفكر غلط فراواني آب و اثرات كوتاه‌‌مدت احداث سد بيشتر توجه مي‌كنند؛ درحالي‌كه سدها در بلندمدت، داراي اثرات منفي بسياري هستند
چكيده لاتين :
In the recent decades, dams have paradoxically been considered as a constraint and or a driving force of surface water
conservation. On the other hand, dams have had a number of socio-economic and environmental impacts, the main
reason for conducting the current case study on Shah-Qasem Dam in Yasouj, Iran, was to employ the survey field
research through a questionnaire to assess the rural peoples’ viewpoint; this was done in four villages of the Southern
Sar’roud County. Based on the (Cochran) formula, 192 individuals were relatively selected from each village.
According to the findings, the most important impact of the dam was mainly economical (the average impact was
between 2.37 and 3.7), whereas the least one was environmental (the average impact was between 1.81 and 3.54). Also,
the results of the hypotheses’ analyses by means of 2 and Wilcoxon showed the following results: rise of the villages’
income, increase of the cultivated farms, increase in the employed individuals, enhancement of the cultivated crops, the
regions production rising, improved tourism, lack of people’s participation in the decision making process, and reaming
of the same plant varieties in the area, as compared with the pre-dam era. It is worth considering, however, that based
on the statistical population used, this study was concerned mainly with the short benefits of the dam, rather than its
long-term destructive ones.
