چكيده فارسي :
به‌منظور بررسي روابط بين برخي از صفات كمي و كيفي با استفاده از تجزيه همبستگي و تجزيه به عامل‌ها، آزمايشي در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار و 10 ژنوتيپ برنج در سال 1393 انجام شد. در اين مطالعه سيزده صفت شامل تعداد سالم و كل در خوشه، وزن صد دانه، طول ساقه، ريشه و خوشه، طول و عرض و سطح برگ پرچم، محتوي كلروفيل، فلورسانس كلروفيل، قندهاي محلول كل، پرولين و پروتئين برگ با استفاده از اندازه‌گيري 10 نمونه تصادفي در هر واحد آزمايشي ارزيابي شد. تجزيه واريانس نشان داد كه اثر ژنوتيپ براي برخي از صفات شامل كلروفيل، قندهاي محلول، پرولين و پروتئين برگ، سطح برگ پرچم، طول ريشه و خوشه، تعداد دانه‌ي سالم و وزن صد دانه در سطح احتمال پنج و يك و درصد معني‌دار بودند. نتايج حاصل از تجزيه به عامل‌ها نشان داد كه چهار عامل اصلي و مستقل، 96 /74 درصد از تغييرات كل داده‌ها را توجيه مي‌نمايند. به‌طوري كه چهار عامل تحت عنوان اجزاي عملكرد (68 /26درصد)، فيزيولوژيك (22 /24درصد) و مورفولوژيك (06 /24 درصد) نام‌گذاري گرديدند. نتايج تجزيه‌ي عامل‌ها نشان داد، گزينش صفات براساس عامل اجزاي عملكرد شامل صفات فلورسانس‌كلروفيل، تعداد دانه كل و سالم در خوشه و وزن صد دانه به‌عنوان شاخص گزينش در برنامه‌هاي به‌نژادي و به منظور بهبود عملكرد دانه مي-تواند مفيد باشد.
چكيده لاتين :
To study the relationship some from between qualitative and quantitative traits using correlation
analysis and factor analysis of 10 Iranian genotypes of rice an experiment in a randomized complete
blocks design with three replications was conducted in 2014 was used at the Research and Natural
Resources Kohgiloyeh and Boyer -Ahmad. The thirteen traits include the number safe and total of grains
per panicle, 100-grains weight, shoot length, root and panicle length and width of flag leaf, flag leaf area,
chlorophyll content, chlorophyll fluorescence (Fv/Fm), total soluble sugars, proline and leaf protein
measured using 10 random samples were measured in each experimental unit. Analysis of variance
showed that genotype effect for some traits include chlorophyll, total soluble sugars, proline and proteins
leaf, flag leaf area, root length and panicle, the number of safe grains and 100-grains weight at the 5 and
1% were significant. The results of the factor analysis showed that four main and independent factors
explained about of 74.96 % of the total variation of measured traits. So that four factor as yield
components (26.68%), physiological (24.22%) and morphological (24.06%) were named. The results of
factor analysis, selection based on the traits of the first factor or yield components include chlorophyll
fluorescence. Safe and total grains per panicle and 100-grain weight can be used to breeding programs in
order to improve the grain.
