بررسي تاثير تغيير اقليم بر طول دوره رشد و مراحل فنولوژيك رشد گندم در منطقه زابل

Effect of climate change on phenological stages and growth stages of wheat in Zabol region

تغيير اقليم مي‌تواند با تغيير در طول دوره رشد و عملكرد محصولات كشاورزي، همچنين ميزان تبخير و تعرق گياهان و تقاضاي آب در كشاورزي را تحت تأثير قرار دهد. در اين مطالعه تعدادي از مدل‌هاي گردش عمومي انتخاب و پيش بيني ميانگين دماي سالانه زابل مورد آزمون صحت سنجي قرار گرفت. ارزيابي نتايج مدل‌هاي اقليمي، تا اواخر قرن حاضر افزايش ميانگين دماي 2 تا 5 درجه سانتي گراد در زابل را پيش بيني مي‌كنند. به همين منظور سه سناريوي دمايي (صفر، 2+ و 5+) به ترتيب به عنوان سناريو عدم تغيير دما، حداقل افزايش و حداكثر افزايش تعريف شده و به داده دمايي روزانه ديده باني شده اضافه شد. تاثير تغيير اقليم بر طول دوره رشد و مراحل فنولوژيك گندم (Triticum aestivum) و همچنين تبخير وتعرق در منطقه زابل براساس تاريخ و ميانگين رقم‌هاي مورد كشت رايج مورد بررسي قرار گرفتند. براي محاسبه مراحل فنولوزيك از روش GDD استفاده شد. براي اندازه‌گيري اثر سناريوهاي تغيير اقليم بر تبخير وتعرق مدل هارگريوز -ساماني استفاده شد. نتايج نشان داد نسبت به سناريوي عدم افزايش در اثر افزايش 2 درجه سانتي گراد ميانگين دماي روزانه تا اواخر قرن طول دوره رشد گندم 14 روز كاهش مي‌يابد. همچنين تبخير و تعرق در مرحله آغازين رشد 20 درصد افزايش خواهد يافت. افزايش 5 درجه سانتي گراد دما باعث كاهش 32 روزه طول دوره رشد گندم و افزايش 46 درصدي تبخير و تعرق در مرحله آغازين رشد گندم در منطقه خواهد شد. تغيير اقليم نظام توليد گندم را در منطقه تحت تاثير قرار خواهد داد.

Climate change can affect the crop yield and water consumption in agriculture by changing duration of phenological stage, crop yield and evapotranspiration. In this research a number of GCM models were selected and forecasted annual mean temperature of the region was validated. The climate models forecast 2 to 5 °C by the end of this century in Zabol. Therefore, three temperature scenarios (zero, +2 and +5), representing no temperature change, the minimum temperature increasing and the maximum temperature increasing, respectively were added to the observed data temperature. The effect of climate change was examined on duration the growth season and phonological stages of wheat (Triticum aestivum), as well as evapotranspiration in Zabol based on planting date and conventional variety. The GDD method was used for calculating the phonologic stages. Hargreaves – Samani model was used for measuring the effect of climate change scenarios on evapotranspiration. Results showed that 2 °C increasing temperature by the end of the century reduced growth duration of wheat by 14 days compared to no temperature change. In addition, early growth evapotranspiration decreased by 20 percent. Increasing 5 °C decrease growth duration of wheat by 32 days and increasing early evapotranspiration by 46 % growth in region. Climate change influenced wheat culture in region. Coping with these changes require planning for production components change according to today's conditions or define new conditions based on adaptive patterns.