برهم‌كنش روابط پيوستاري و انفصالي در داستان «مردي در قفس» صادق چوبك

افعال مؤثر همان طور كه در شكل‌گيري كارها و اعمال نقش دارند، در تغيير حالت ها نيز مي‌توانند تأثيرگذار باشند. در روابط پيوستاري و انفصالي كه ميان سوژه و شيئي ارزشي شكل مي‌گيرد، اين افعال بيش از پيش اهميت خود را نشان مي‌دهند. تغيير موقعيت و رفتن از حالتي به حالت ديگر، گاه نيازمند خواستن است و گاه توانستن. از كنارهم قرار گرفتن اين دو عامل، چالشي در راه قهرمان داستان «مردي در قفس» به وجود مي‌آيد كه تا آخر داستان با آن دست به گريبان است. او گاه مي‌خواهد رابطه‌ را حفظ كند، ولي نمي‌تواند و گاه نيز مي‌كوشد تا آن را قطع كند كه باز هم ناموفق است. اين داستان سرگذشت مردي است كه مدام با آنچه مي‌خواهد داشته باشد و آنچه از دست مي‌دهد در تكاپوست. اين جستار تلاش مي‌كند نحوۀ عمل و اثر افعال تأثيرگذار بر شكل گيري احساسات قهرمان داستان را نشان دهد. تنهايي، ويژگي اصلي قهرمان اين داستان است و ناتوانايي در تغيير وضع و شرايط حاكم اين حس را تقويت مي‌كند.