عنوان مقاله :
فرايندهاي واجي رساييبنياد در زبانهاي تركي
پديد آورندگان :
محمودي ، سولماز دانشگاه علامه طباطبايي
كليدواژه :
خوشههاي همخواني , اندازۀ رسايي , فرايند حذف , درج , آذري , نظريه بهينگي
چكيده فارسي :
زبانهاي تركي از پنج راهبرد يا پاسخ مختلف (قلب، تضعيف، غيرمشددسازي، حذف و درج) به خوشههاي ناقض اصل توالي رسايي استفاده ميكند كه از طريق تعامل محدوديتهاي وفاداري و نشان داري مطرح ميشوند. در زبان تركي با وجود خوشههاي دو همخواني مياني و پاياني، خوشههاي غلت/روانخيشومي و غلتروان، علاوه بر تواليهايي با رساييِ خيزان، غيرمجاز است. قطعاً تواليِ همخوانهاي رسا، به دليلِ تخطي از محدوديت اصل مرزِ اجباري، شكسته نميشوند؛ زيرا با اين فرض توجيهي براي عدموجود توالي خيشومي/روانگرفته نخواهد بود. در اين پژوهش به كمك دادههاي بهدستآمده به روش كتابخانهاي و نيز فرايندهاي درج و حذف واكه در ميان خوشههاي ميانِ كلمه، درج واكه در ميان و آغاز خوشههاي آغازِ كلمه، درج واكه در ميانِ خوشههاي پاياني با رسايي خيزان، درج واكه در ميان خوشههاي پاياني با رسايي افتان و حذف همخوان اول از خوشههاي پاياني نشان خواهيم داد كه توفقِ رساييِ روان و غلت نسبت به خيشومي براي غلبه بر درج كفايت نميكند. در نتيجه، آنچه موجب رفتار متفاوت چنين خوشههايي در زبانهاي تركي، عربيِ لبناني، ايرلندي، چاها (زبان اتيوپي) و كاتالن ميشود، زاويه رسايي ميان دو همخوان است. در پايان، به كمك محدوديتهاي نشانداري ادراكي خواهيم ديد همخوانهاي همجايگاه، از نظر ادراكي نشاندارترند؛ يعني همخواني كه در محل و نحوۀ توليد، مشخصههاي تمايزدهندۀ كمتري با همخوان ماقبل خود دارد، از نظرِ ادراكي نامتمايز و براي حفظ تقابلهاي واژگاني نامناسبتر است.
عنوان نشريه :
جستارهاي زباني
عنوان نشريه :
جستارهاي زباني