بررسي عوامل تاثيرگذار در تعيين نوع ادبي (ژانر)

تعيين نوع ادبي در ادبيات فارسي به دليل عدم وجود سابقه و تازگي موضوع از دشواريهاي زيادي برخوردار است. نياز به محلي سازي الگوهاي غربي از يكسو و ضرورت هاي جهاني سازي ادبيات محلي از سوي ديگر، دو نياز متناقض امروز ادبيات فارسي است. از اينرو پرسش اصلي اين است كه آيا ميتوان الگويي ارائه نمود كه ضمن رعايت استانداردهاي جهاني نيازهاي ادبيات فارسي را نيز پوشش دهد. مقاله حاضر تلاشي در اين راستاست: اول در تعيين انواع ادبي از انواع پايه (حماسي، غنايي، تعليمي) كه در سطح جهاني مورد قبول است استفاده گرديده است. دوم براي تعيين نوع، از سه متغير اصلي به نامهاي محتوا و مضمون، لحن و شيوه ارائه به همراه زير متغيرهاي آنها استفاده شده است. محتوا و مضمون شامل 29 زير عامل از جمله قهرماني،عياري، عاشقانه و .... لحن شامل بيش از 40 مولفه از جمله صميمانه، ناصحانه، آمرانه و ... كه از سه عنصر منطق، هيجان و احساس متاثر شده اند و شيوه ارائه كه به سه زير عامل روايي، خطابي و خويش گويي تقسيم شده است. در نهايت با استفاده از اين سه متغير وجه غالب اثر تعيين ميشود.