بررسي نظام مطابقه در كردي ايلامي

زبان‌ها از سه سازوكار براي بازنمايي نقش‌هاي دستوري استفاده مي‌كنند كه عبارت اند از ترتيب سازه‌ها، حالت نمايي و مطابقه. در پژوهش حاضر نظام مطابقه و عوامل مؤثّر بر آن در كردي ايلامي بررسي شده است. براي انجام اين كار، از روش توصيفي، مصاحبه و ضبط صداي گويشوران بومي به منظور استخراج داده‌هاي لازم استفاده شده است. عوامل مؤثّر بر مطابقه كه گيون (2004) آن‌ها را بيان كرده است و همچنين روش كار دبيرمقدم (1392) به‌عنوان دو منبع مهم مورد استناد قرار گرفته‌اند. نتايج پژوهش حاضر نشان داد كه در كردي ايلامي از نظام مطابقه فاعل مفعولي براي بازنمايي روابط دستوري فاعل و مفعول استفاده مي‌شود؛ همچنين مشخّص شد كه نظام مطابقه در كردي ايلامي گذرايي محور و زمان محور نيست. دستاورد ديگر اين است كه در كردي ايلامي، مطابقه ابزار مهمّي براي بازنمايي فاعل دستوري است ولي كاربرد مطابقه براي بازنمايي مفعول هم اختياري است و هم متأثّر از چندين عامل. ازجمله عوامل مؤثّر بر مطابقه پي‌بست‌هاي مفعولي با مفعول مي‌توان به عوامل معرفگي نكرگي، ارجاعي غير ارجاعي‌بودن، مبتدايي غير مبتدايي‌بودن، انضمامي غير‌ انضمامي بودن اشاره كرد؛ در حالي كه اين عوامل در مطابقه مفعولي در كردي ايلامي تأثيرگذار هستند، امّا در صورت‌بندي فاعل مؤثّر نيستند. سرانجام اينكه در كردي ايلامي، نمود جملات و نقش‌هاي معنايي در نحوه مطابقه وندها و پي‌بست‌هاي نشانه مطابقه، عوامل تأثيرگذاري نيستند.