خوانش زيست محيطي پنين نوشته ولاديمير نابوكوف

lt;p dir= RTL gt;امروزه محيط زيست و مباحث مربوطه به آن به دغدغه بسياري از انديشمندان علوم انساني تبديل شده است. در حقيقت، محيط زيست جايي است كه علوم انساني و علوم طبيعي در قالب انسان و طبيعت با هم تلاقي پيدا مي كنند. بوم نقد، شاخه اي نوين از نقد ادبي است كه به مطالعه رابطه اثر ادبي با محيط زيست پيرامونش مي پردازد. يكي از مهم ترين زيرشاخه هاي بوم نقد، بوم شناسي ژرف است كه در آن برابري انسان و حيوان از اهميتي حياتي برخوردار است. از بين هشت اصلي كه آرنه نايس كه به پيامبر بوم گرايي ژرف مشهور است مطرح مي كند برابري انسان و حيوان اولين و مهمترين است. اين اصل بر اين فرض استوار است كه تمام گونه هاي زيستي از كوچك و بزرگ از ارزش في نفسه و ذاتي برخورداند صرف نظر از اين كه اين گونه ها در خدمت خواسته هاي انسان باشند يا نباشند. در اين راستا، مقاله حاضر با تمركز بر رمانِ lt;em gt;پنين lt;/em gt; اثر ولاديمير نابوكوف نويسنده روسي آمريكايي به نقد اين اثر از ديدگاه بوم نقد و مشخصا بوم شناسي ژرف اثر از منظر رابطه انسان و حيوان مي پردازد كه مهم ترين اصل بوم شناسي ژرف است مي پردازد و نشان مي دهد كه چگونه نابوكوف ساختاري و شخصيت پردازي خاصي كه براي رمانش برگزيده كه وام گرفته از زيست بومِ سنجاب است. با تكيه بر شخصيتي است كه مهمترين مشخصه اش اينهماني با سنجاب است. پنين، شخصيت اصلي داستان، استاد تبعيدي روسيِ دانشگاهي در آمريكاست و تنها موجود زنده اي كه در تمام داستان گاه به گاه در زندگي او سرك مي كشد سنجاب خاكستري است. حضور سنجاب در داستان آنقدر معنادار و گسترده است كه با اندكي تعمق مي توان به رابطه معنادار اين شخصيت و پنين پي برد. در كنار شباهت هاي شخصيت اصلي داستان، خود رمان هم از ساختاري مشابه با زندگي و شكل ظاهري سنجاب برخوردار است. مقاله حاضر، ابتدا چهارچوب نظري اين تحقيق مشتمل بر بوم نقد و به ويژه بوم گرايي ژرف را تعريف مي كند، سپس به سنجاب و نحوه زيست اين جانور، اعم از در شهر و در جنگل، نگاهي مي اندازد و در بخش پاياني اين ويژگي ها را در رمان lt;em gt;پنين lt;/em gt; بررسي مي كند و نشان مي دهد كه چگونه داستان و شخصيت اصلي اش وام گرفته از طبيعت و مشخصا از سنجاب هستند. سرانجام مقاله به اين نتيجه مي رسد كه نابوكوف به دليل تعلق خاطري كه به محيط زيست داشته، و اين را مي توان در نامه ها و مصاحبه هايش نيز ديد، كوشيده، مانند انديشمندان بوم شناسي ژرف، برابري انسان و حيوان را نه تنها در شخصيت پردازي كه در ساختار رمان نيز نشان دهد.  lt;/p gt;