پيشينه تاريخي فرهنگ استراتژيك «عزت طلبي» در سياست خارجي ايران معاصر، مطالعه موردي؛ سياست خارجي دوران صفويه

عده‌اي بر اين باورند كه در سال‌هاي پس از انقلاب اسلامي، حفظ شأن و عزت طلبي در سياست خارجي بر منافع ملي رجحان داشته است و از اين رهگذر منافع ملي بعضا مغفول واقع شده‌اند. اما بايد بيان كرد اين ميزان از توجه به شأن و عزت‌جويي مي‌تواند بر گرفته از « فرهنگ استراتژيك منزلت طلب» ايرانيان باشد. اين امر نه الزاما بعد از انقلاب اسلامي بلكه، قرن‌هاست در تعامل ايران با جهان خارج اعمال شده كه مي‌توان دوران صفويه را به عنوان يكي از نخستين تجليات تجربه فرهنگ استراتژيك منزلت طلبي در سياست خارجي معاصر ايران نام برد. اين مقاله با كاربست مفهوم تحليلي «عزت‌جويي» و با رويكردي تاريخي و روشي توصيفي ـ تحليلي، در پي اثبات اين فرضيه است كه مفاهيم ديگري به جز كسب قدرت و امنيّت همچون « عزت‌جويي» قابليّت تبيين سياست خارجي ايران را در دوران صفويه دارد و بالتبع آن، پرسش اصلي مقاله پيش رو اين گونه است كه آيا مفاهيم ديگري به جز كسب «قدرت» و «امنيّت» همچون«عزت‌جويي» با سه مؤلّفۀ «محدوديّت خودخواسته در منازعات»، «اولويّت‌هويّت» و «منزلت‌جويي» قابليّت تبيين سياست خارجي ايران را در دوران صفويه دارد؟