كليدواژه :
جنگل جلگه‌اي , كيفيت لاشبرگ , شيمي خاك , كربن و نيتروژن
چكيده فارسي :
با هدف بررسي اثر درختان جنگلي پهن برگ (توسكا قشلاقي، اوجا، سفيدپلت و انجيلي) و موقعيت تاج آنها بر ذخيره سازي و معدني شدن كربن و نيتروژن خاك، پژوهش حاضر در عرصه جنگلي جلگه اي شهرستان نور صورت گرفت. نمونه برداري خاك از دو موقعيت كنار تنه اصلي و زير تاج درخت در ميكرو قطعه نمونه (سطح 30 × 30 و عمق 15 سانتي متري) صورت گرفت. مشخصه هاي لاشبرگ (كربن و نيتروژن)، فيزيكي (وزن مخصوص ظاهري، بافت و محتوي رطوبت خاك)، شيميايي (اسيديته، هدايت الكتريكي، كربن آلي، ازت كل و كلسيم قابل جذب)، بيوشيمي و بيولوژي (نرخ خالص معدني شدن نيتروژن و تنفس ميكروبي) خاك در محيط آزمايشگاه مورد سنجش قرار گرفت. سرعت معدني شدن كربن (cmr) با استفاده از رابطه (مدت زمان انكوباسيون (ساعت) × حجم خاك (گرم) / مقدار دي اكسيد كربن (مول كربن) = cmr) و ميزان ذخيره كربن و نيتروژن خاك (تن در هكتار) با استفاده از درصد كربن آلي و نيتروژن، وزن مخصوص ظاهري و عمق نمونه برداري خاك محاسبه شد. نتايج حاكي از آن است كه ميزان ذخيره كربن خاك در بخش تحتاني گونه هاي درختي مورد مطالعه، تفاوت آماري معني داري را نشان نداد، در حالي كه مقدار ذخيره نيتروژن خاك به طور معني دار در بخش تحتاني گونه توسكا قشلاقي (0.79 تن در هكتار) بيشتر از گونه هاي سفيدپلت، اوجا و انجيلي (به ترتيب 0.69، 0.45 و 0.21 تن در هكتار) بوده است. معدني شدن كربن (0.001 مول كربن در كيلوگرم خاك در روز) و نيتروژن خاك (0.3 ميلي گرم نيتروژن در كيلوگرم خاك) در بخش تحتاني توسكا قشلاقي، به طور معني دار بيشتر از ساير گونه هاي درختي بوده است. موقعيت نمونه برداري اثر معني داري بر فرايند ذخيره سازي و معدني شدن كربن و نيتروژن خاك نداشته است. مطابق با نتايج، ذخاير و معدني شدن كربن و نيتروژن بيشتر تحت تاثير كيفيت لاشبرگ و مشخصه هاي شيمي خاك قرار دارند.
چكيده لاتين :
The effect of broad-leaved forest trees (Alnus glotinusa, Ulmus glabra, Popolus caspica and Parrotia persica) and their
canopy position on soil C and N storage and mineraization in the plain forest areas of Noor was investigated. Soil
samples were taken from two positions (near and away from the main stem) with the microplots of 30×30×15 cm. Litter
(C and N), soil physical (bulk density, texture and water content), chemical (pH, EC, organic C, total N and available
Ca), biochemical and biological (N mineralization and microbial respiration) characteristics were measured at the
laboratory. Carbon mineralization rate (CMR) was calculated using the equation [incubation time period (hour) ×soil
volume (gr) / CO2 amount (mol C)]. Soil C and N storage (ton/ha) was calculated by C and N contents, bulk density,
and the soil sampling depth. The results showed that there was no significant difference between the C storage under the
studied tree spcies, whereas N storage presented significantly greater amounts, under Alnus glotinusa (0.79 ton/ha)
rather than Ulmus glabra, Popolus caspica and Parrotia persica (0.69, 0.45 and 0.21 ton/ha, respectively). The higher
values of soil C (0.001 mol C/kg) and N (0.3 ml N/kg) mineralization were significantly recorded under Alnus glotinusa
instead of tree species. Soil C and N storage and mineralization process were not affected by the sampling positions.
According to the results, soil C and N storage and mineralization were influenced by litter quality and soil chemistry
