بررسي نقش عوامل ژئوپليتيكي ج.ا.ايران بر راهبرد دفاعي آن

عوامل ژئوپليتيكي شامل كليه عواملي است كه در چارچوب جغرافيا، سياست و قدرت بر راهبرد دفاعي ج.ا.ايران اثرگذار باشند، اين عوامل شبيه ابعاد قدرت ملي بوده و در انتخاب نوع راهبرد دفاعي نقش مهمي دارند. بنابراين عوامل ژئوپليتيكي ديكته كرده و سپس راهبرد دفاعي بر مبناي آن تدوين مي‌گردد. در اين مقاله عوامل ژئوپليتيكي داراي 8 بُعد مي باشد: طبيعي، انساني، اقتصادي، سياسي داخلي و سياسي خارجي، نظامي، فرهنگي و علم و فناوري. اين پژوهش به روش زمينه اي موردي با رويكرد كمي انجام گرديده و از نوع توسعه اي كاربردي مي‌باشد، روش گردآوري اطلاعات، ميداني و كتابخانه اي بوده و جامعه آماري 85 نفر، كه با استفاده از روش هاي تحليل خبرگي، تحليل‌ شده است. هدف تحقيق دستيابي به نقش عوامل ژئوپليتيكي بر راهبرد دفاعي ج.ا.ايران مي‌باشد. نتايج تحقيق حكايت از 51 مؤلفه ژئوپليتيكي است، (8 مؤلفه طبيعي، 5 مؤلفه انساني، 7 مؤلفه اقتصادي، 5 مؤلفه سياست داخلي،4 مؤلفه سياست خارجي،12 مؤلفه نظامي، 5 مؤلفه فرهنگي و 5 مؤلفه علمي فناوري) تعداد 12 مؤلفه آن هم‌زمان داراي دو نقش هستند، يعني درمجموع عوامل ژئوپليتيكي ج.ا.ايران داري 51 مؤلفه و 63 نقش مي‌باشند. درمجموع اين 63 نقش شامل: 34 قوت،10 ضعف، 13 فرصت و 6 تهديد مي باشند. پس از محاسبه، تعيين موقعيت راهبردي مشخص گرديد كه ج.ا.ايران در حوزه عوامل ژئوپليتيكي در موقعيت تهاجمي خفيف قرار دارد.