محدوديت‏هاي مشاركت روسيه و چين در شمالگان

در نگاه نخست، همكاري مسكو و پكن در زمينه توسعه منابع انرژي و زيرساخت‏هاي حمل‏ونقل دريايي و ريلي در بخش روسي شمالگان همچون هدفي است كه روسيه و چين مي‏توانند براي تحقق آن به‏طور نزديك با يكديگر همكاري داشته باشند و در اين‏خصوص منافع مكمل دارند. اما واقعيت اين است كه همكاري اين دو كشور در شمالگان پيشرفت چنداني نداشته است و به‏جز همكاري در طرح گاز طبيعي مايع در شبه جزيره يامال، هنوز نتايج واقعي چنداني براي عرضه وجود ندارد. بر اين اساس، مقاله پيش‏رو در پي يافتن پاسخي براي اين سؤال است كه «چرا روسيه و چين به‌رغم داشتن اهداف و منافع مشترك و نزديك به‏هم در بهره‏برداري از منابع بخش روسي شمالگان، تاكنون نتوانسته‏اند به سطح پيشرفته‏اي از مشاركت و همكاري در اين‏خصوص دست يابند؟» تحليل موقعيت و اهداف منطقه‏اي و جهاني روسيه و چين به‏مثابه دو قدرت بزرگ جهاني و شرايط حاكم بر سياست بين‏الملل، نشان مي‏دهد كه دولت‏ها و به‏ويژه قدرت‏هاي بزرگ به‌رغم برقراري روابط همكاري‏جويانه با يكديگر، همواره نگران سهم خود از همكاري در مقايسه با سهم شركايشان كه عملا رقبايشان نيز محسوب مي‏شوند، هستند. يافته‏هاي مقاله نيز كه از نوع توصيفي- تحليلي بوده و با روش تجزيه‏وتحليل عّلي در چارچوب نظري واقع‏گرايي تدافعي انجام شده است، نشان مي‏دهد كه اصلي‏ترين مانع در توسعه همكاري ميان چين و روسيه در شمالگان، نگراني متقابل اين دو كشور از دستاوردهاي بيشتر طرف مقابل است. راه غلبه بر اين مانع نيز توسعه همكاري چين-روسيه در آسياي مركزي و استفاده از ظرفيت‏هاي دوستان مشترك همچون ايران خواهد بود.