عنوان مقاله :
مديريت تقاضاي مصرف آب با رويكرد اقتصادي در شمال استان سيستان و بلوچستان
پديد آورندگان :
شهركي، جواد دانشگاه سيستان و بلوچستان - دانشكدۀ علوم زيست محيطي و كشاورزي پايدار , رهنما، علي دانشگاه سيستان و بلوچستان - دانشكدۀ علوم زيست محيطي و كشاورزي پايدار , خاكسار آستانه، حميده جهاد دانشگاهي خراسان رضوي - گروه اقتصاد گردشگري
كليدواژه :
تابع مطلوبيت استون- گري , شمال سيستان و بلوچستان , مدل لاجيت , مديريت تقاضاي مصرف آب
چكيده فارسي :
در كشورهاي كمآب مانند ايران، توجه به تمامي منابع آبي اهميت زيادي دارد و اين امر در قالب مديريت يكپارچۀ منابع آبي قابل اجرا خواهد بود. مطالعۀ حاضر عوامل مؤثر بر تقاضاي آب در مصارف كشاورزي و خانگي و ميزان تقاضاي آب و كششهاي درآمدي و قيمتي در بخش خانگي در شمال استان سيستان و بلوچستان را بررسي كرده است. به اين منظور، در بخش خانگي از تابع مطلوبيت استونـ گري استفاده شده و در بخش كشاورزي با بهكارگيري مدل لاجيت، عوامل كمي و كيفي مؤثر بر مديريت بهينۀ منابع آب بررسي شده است. تخمين ضرايب تابع تقاضاي خانگي براي آب آشاميدني در شهرستانهاي زابل و زهك نشان داد اگر در هر ماه يك نفر به جمعيت شهر اضافه شود، به متوسط ماهانۀ مصرف سرانۀ خانگي آب 00079/ 0 مترمكعب افزوده ميشود. همچنين، اگر به صورت ماهانه يك ريال به قيمت واقعي آب اضافه (كم) شود، متوسط ماهانۀ مصرف سرانۀ خانگي آب 54 / 2 مترمكعب كاهش (افزايش) مييابد و اگر در هر ماه يك درجۀ سانتيگراد متوسط كمترين دماي روزانه افزايش (كاهش) يابد، متوسط ماهانۀ مصرف سرانۀ خانگي آب 306/ 0 مترمكعب افزايش (كاهش) مييابد. همچنين، تقاضاي سرانه در حالت كلي برابر 5/61 مترمكعب در سال و اضافۀ مصرف سرانه در اين حالت 8/26 مترمكعب است. همچنين، كششهاي قيمتي و درآمدي تقاضاي خانگي آب در اين حالت بهترتيب برابر با 282/ 0 و 373 /0 هستند كه نشاندهندۀ كمكشش بودن تقاضاي آب نسبت به قيمت است. كشش درآمدي نيز كمتر از يك بوده و بيانكنندۀ ضروريبودن كالاي آب است. نتايج تخمين مدل مصرف بهينۀ آب كشاورزي نيز نشان داد بيشترين تأثير مربوط به متغير سابقه و تجربۀ كاري است و سپس بهترتيب متغيرهاي استفاده از كودها و سموم شيميايي، نوع كانالهاي ارتباطي، روش آبياري، آموزش و سطح تحصيلات بيشترين تأثير را در استفادۀ بهينه از منابع آب كشاورزي دارند.
عنوان نشريه :
اكوهيدرولوژي
عنوان نشريه :
اكوهيدرولوژي