تاثير توانبخشي شناختي رايانه‌يار بر كاركردهاي اجرايي و توانايي‌هاي شناختي دانش‌آموزان مبتلا به ديابت

The Effectiveness of Computer-Assisted Cognitive Remediation on Executive Functions and Cognitive Abilities of Students with Diabetes

هدف: پژوهش حاضر، تحقيقي شبه آزمايشي با طرح پيش ­آزمون- پس­ آزمون با گروه كنترل است كه با هدف بررسي تاثير توانبخشي شناختي رايانه­ يار بر كاركردهاي اجرايي و توانايي­ هاي شناختي دانش­ آموزان مبتلا به ديابت، انجام يافت. روش: 18 دانش­ آموز مبتلا به ديابت از انجمن ديابت شهرستان بناب انتخاب شدند و به­ طور تصادفي در دو گروه 9 نفري آزمايش و كنترل انتساب شدند. كاركردهاي اجرايي و توانايي ­هاي شناختي هردو گروه آزمايش و كنترل در مراحل پيش آزمون و پس ­آزمون با ابزارهاي تحقيق سنجش شدند. ابزار مورد استفاده در اين مطالعه نرم­ افزار كامپيوتري بهسازي حافظه و توجه، نسخه نرم افزاري آزمون دسته بندي كارت هاي ويسكانسين، و نرم­ افزار كاگلب (كشف تغيير از مجموعه آزمون­هاي توجه، و كشف علامت از مجموعه آزمون­هاي ادراك) بود. براي مداخله، گروه آزمايش به صورت انفرادي در 10 جلسه نيم ساعته (دوبار در هفته) با كمك نرم­ افزار بهسازي حافظه و توجه، مورد توانبخشي شناختي قرار گرفتند. يافته ­ها: داده­ها با تحليل كواريانس يكطرفه، تجزيه و تحليل شدند. و نتايج، حاكي از افزايش توانايي­ هاي شناختي (توجه براي كشف تغيير و ادراك) در گروه آزمايش بود. اما، مداخله اعمال شده، كاركردهاي اجرايي گروه آزمايش را افزايش نداده بود. نتيجه­ گيري: اين مطالعه به اين نتيجه رسيد كه مداخله و تعداد جلسات مقرر شده در اين مطالعه، هرچند براي ارتقاء توانايي­ هاي شناختي مفيد بود، ولي براي بهبود كاركردهاي اجرايي، از توان كافي برخوردار نبود.

Introduction:The aim of the present quasi-experimental research with pre-test and post-test design with control group study was to examine the effectiveness of computer-assisted cognitive remediation on executive functions and cognitive abilities of students with diabetes. Method: 18 Students with diabetes were selected from the Diabetes Association of Bonab city and randomly assigned into two experimental and control groups of nine people. Executive functions and cognitive abilities of both experimental and control groups were measured with research tools in the pre-test and post-test steps. The tools used in this study were computer software for memory and attention refinement, the software version of the Wisconsin Card Sorting Test, and the Coglab software (change detection from the attention test set, and signal detection of Perception test set). For intervention, the experimental group was individually under cognitive remediation in 10 half-hour sessions (twice a week) by using attention and memory improvement software. Findings: Data were analyzed using one-way covariance analysis. The results indicated an increase in cognitive abilities (attention for the discovery of change and perception) in the experimental group. However, the applied intervention did not increase the executive functions of the experimental group. Conclusion:The study concluded that although the intervention and the number of meetings prescribed in this study were useful for promoting cognitive abilities, they did not have enough power to improve its executive functions.