بررسي تأثير سيستم‌هاي كشت كم نهاده و پر نهاده بر جمعيت و تنوع علف‌هاي هرز مزارع گندم قزوين

The effect of low and high input Cultivation systems on weed production and diversity in wheat production fields in Qazvin province, Iran

به منظور بررسي ساختار جمعيت و تنوع گونه‌اي علف‌هاي هرز بوم‌نظام‌هاي گندم استان قزوين، مطالعه‌اي طي سال زراعي 1395-1394 اجرا گرديد. نمونه‌برداري به روش شبكه‌بندي از حدود 330 كوادرات 5 /0 متر × 5 /0 متر در 9 مزرعه سه هكتاري، در بوم‌نظام گندم تحت مديريت‌هاي ديم (كم نهاده)، بي خاك‌ورزي (كم نهاده) و آبي (پر نهاده) در دو مرحله پنجه‌زني و انتهاي ساقه دهي انجام شد. به طوركلي بيش‌ترين جمعيت و تنوع گونه‌اي علف‌هاي هرز در نظام‌هاي زراعي ديم (كم‌نهاده) با 27 گونه علف هرز و كم‌ترين تنوع گونه‌اي با 10 گونه در سيستم كشت آبي (پرنهاده) مشاهده شد. همچنين نتايج نشان داد فراواني جمعيت علف‌هاي هرز در مزارع بدون شخم كم‌ترين بود. بررسي عملكرد گندم نيز نشان داد بالاترين عملكرد دانه و ماده خشك كل گندم به ترتيب با 6231 و 18580 كيلوگرم در هكتار در سيستم كشت آبي و كم‌ترين آن نيز به ترتيب با 2078 و 60180 در سيستم كشت ديم مي باشد. نتايج عملكرد گندم در سيستم كشت بي‌خاك‌ورزي نيز با عملكرد دانه 5830 عملكرد قابل قبولي را نشان داد. با توجه به جمعيت علف‌هاي هرز و عملكرد دانه گندم، سيستم‌هاي بي خاك‌ورزي مي‌تواند راهكار مناسبي در جهت كاهش هزينه، كنترل علف‌هرز باشد.

To evaluate the population and diversity of weeds in wheat fields in Qazvin, Iran, an experiment was conducted during 2015-2016 growing season. A net sampling method was employed to take samples from 9 fields of 3-hectar area which were managed either in dry farming, no-tillage, or irrigated systems. Samples were taken at two growing stages when wheat plants were at tillering and when they reached full stem growth stage. The highest population and diversity of weeds was observed in dry farming system and the lowest was seen in irrigated system. The frequency of weed population was lowest in no-till system. The highest population of Alyssum liniaris and Malva neglecta was in dry farming system, while the highest population of Bromus tectorum and Descurainia sophia was seen in irrigated system, respectively. Convolvulus arvensis was most populated in no-till system. The highest grain yield (6231 kg/ha) and total dry matter (18580 kg/ha) was measured in irrigated system, and the lowest grain yield (2078 kg/ha) and total dry matter (60180 kg/ha) was obtained in dry farming system, respectively. Based on the low weed population and a grain yield of 5830 kg/ha in no-till system, it seems that this production system is economically and environmentally justifiable for wheat production in Qazvin Provence, Iran.