خواص آنتي‌اكسيداني و اثر ضدميكروبي عصاره ريشه گياه كهورك بر باكتري‌هاي بيماري‌زاي غذايي

گياهان منابع ارزشمندي از تركيبات آنتي‌اكسيداني و ضدميكروبي مختلف هستند. تركيب و ساختار گروه‌هاي عاملي اسانس‌ها و عصاره‌ها نقش مهمي در فعاليت آنتي‌اكسيداني و ضدميكروبي آن‌ها ايفا مي‌كنند. گياه جغجغه يا كهورك (Prosopis farcta) از خانواده Leguminosea و زير‌خانواده Mimosoideae است و بومي نواحي خشك و نيمه‌خشك آسيا، آفريقا و آمريكاست. در اين پژوهش با استفاده از روش  سوكسوله و حلال اتانول 70 درصد، عصاره ريشه گياه كهورك تهيه و درصد بازده عصاره 1/85 درصد به‌دست آمد. فنل كل و تركيبات فلاونوئيدي به‌ترتيب برابر با  0/17 ± 14/ 178 ميلي‌گرم هم‌ارز اسيد گاليك در گرم و  77/ 0±  94/33  ميلي‌گرم هم‌ارز كوئرستين در گرم محاسبه شد. تركيبات فنلي 11/98 درصد از كل تركيبات شيميايي عصاره را تشكيل داده بودند. مقدار 50IC براي عصاره اتانولي ريشه گياه كهورك برابر 2/45 ميكروگرم بر ميلي‌ليتر و آنتي‌اكسيدان سنتزي BHT (نمونه كنترل)1/98 ميكروگرم بر ميلي‌ليتر به‌دست آمد. در سيستم بتاكاروتنلينولئيك اسيد، ميانگين درصد فعاليت آنتي‌اكسيداني 39/25 را براي عصاره ريشه كهورك و 57/13 درصد براي BHT تعيين شد. در بين غلظت‌هاي 250، 500 و ppm 1000، غلظت ppm 1000 عصاره بهترين اثر آنتي‌اكسيداني را در روغن سويا طي 12 روز نگه‌داري در دماي 50 درجه سلسيوس داشت. استافيلوكوكوس اورئوس با MIC برابر 200 ميكروگرم بر ميلي‌ليتر و MBC برابر 350 ميكروگرم بر ميلي‌ليتر، نسبت به دو باكتري گرم منفي سالمونلا تيفي‌موريوم و اشريشيا كولاي در برابر عصاره حساسيت بيشتري نشان داد. نتايج اين پژوهش نشان داد كه عصاره اتانوليآبي ريشه كهورك از فعاليت ضدميكروبي و آنتي‌اكسيداني مناسبي برخوردار است.