ميزان همآوايي سيستم‌هاي ساخت صنعتي با معيارهاي مسكن اسلامي

Coordination between industrialized construction systems and criteria of Islamic housing

پيرو انقلاب­هاي صنعتي، كارگري، سوسياليستي و به­تبع آن ورود به دوران مدرنيته در قرون معاصر، دو جريان، همواركنندۀ مسير صنعتي­سازي و توليد انبوه بوده­اند. جريان اول، ديدگاه­هاي رو به رشد سوسياليستي و حافظ منافع كارگران مي­باشد كه به دنبال ايجاد شرايط بهتر سكونت براي طبقه كارگر، از طريق ساخت شهرك­هاي مسكوني با رويكرد صنعتي بودند. جريان دوم، عقبۀ سرمايه­داري معاصر بود كه به­دنبال حفظ و گسترش منافع خود، ناگزير از حمايتِ انديشه­هاي اينترناسيونال براي رسيدن به­بازار ساخت و ساز جهاني بوده است. دين اسلام به عنوان ديني كامل، داراي اصول و دستوراتي است كه جايگاهي اجتماعي دارند. به­نظر مي­رسد، ساخت ساز صنعتي به عنوان بخشي از فرآيند صنعتي­سازي، به­دنبال ايجاد آرمان­هايي است كه مي­تواند با اهداف اجتماعي دين اسلام داراي اشتراكاتي باشند. در عرصۀ ساخت و ساز پرسش اساسي تحقيق اين است كه سيستم­­هاي ساخت صنعتي همآوا با اهداف اسلامي چيست؟ فرضيۀ پژوهش حاضر اين است كه معيارهايي در آموزه­هاي مرتبط با مسكن اسلامي وجود دارند كه قابليت ارزيابي سيستمهاي ساخت صنعتي را دارند. هدف از اين تحقيق دسته­بندي سيستم­هاي ساخت صنعتي در راستاي معيارهاي اسلامي مسكن است. هدف اين تحقيق اين بوده است كه با دسته­بندي معيارهاي اسلامي مرتبط با مقولۀ مسكن به ارزيابي سيستم­هاي ساخت صنعتي بپردازد. پس از آن، نتايج به دست­آمده از ارزيابي، با نمونه­هاي واقعي مورد آزمون قرار گرفته و همبستگي نتايج آن تأييد گرديد. در اين تحقيق از روش تحقيق AHP، به عنوان سيستم تحليل سلسله­مراتبي براي دقت در رسيدن به نتايج استفاده شده است. اين تحقيق از نوع تحقيقات كاربردي است. روش جمع­آوري اطلاعات به صورت مطالعات كتابخانه­اي و استفاده از پايگاه­هاي يكپارچۀ اينترنتي بوده است. همچنين از مصاحبه­هاي نيمه­ساختار يافته با خبرگان براي رسيدن به معيارهاي منتخب اسلامي و صنعتي بهره گرفته شده است. بر اساس نتايج اين پژوهش معيارهايي در معماري و مسكن اسلامي وجود دارند كه قابليت تحقق بيشتر توسط برخي سيستم­هاي ساخت صنعتي را دارا مي­باشند. به­طوريكه سيستم­پيش­ساختۀ كامل و پيش­ساخته با اتوماسيون كامل، بيشترين امتياز را در رسيدن به معيارهاي منتخب اسلامي كسب كردند. نتايج پژوهش حاضر در راستاي غني كردن ادبيات مرتبط با حوزۀ معماري صنعتي و مسكن اسلامي به­كار خواهد رفت و مي­تواند به عنوان منبعي فكري، جهت كمك به فرآيندتصميمگيري مديران و سازندگان، عمل نمايد.

Following the industrial, labor and socialist revolutions and, consequently, the entry into the modern era in recent centuries, there have been two streams leading to the industrialization and mass production. The first stream was associated with growing socialist viewpoints safeguarding the interests of workers, which sought to provide better living conditions for the working class through the construction of residential settlements with an industrial approach. The second stream was the consequence of contemporary capitalism, which was supposed to support international thoughts in order to protect and develop its own interests by achieving the global construction market. The Islam as a comprehensive religion presents principles and instructions which have a social status. It seems that industrialized construction as part of the industrialization process aims to establish ideals that can be shared with social goals of the Islam. In construction industry, the fundamental question of the research is that which industrialized building systems coincide with the Islamic goals. In this study, the research hypothesis suggests that there are criteria in the teachings related to Islamic housing, which can evaluate industrialized building systems. This study aims to classify industrialized building systems in accordance with Islamic criteria of housing. The study seeks to evaluate industrialized building systems by categorizing Islamic criteria of housing. Subsequently, the results of evaluation are examined in comparison with actual cases and the correlation between the results is confirmed. In this study, the analytic hierarchy process (AHP) is employed for the accuracy of results. This study is an applied research. The information is collected through library research and Internet websites. Semi-structured interviews with experts are also used to satisfy the selected Islamic and industrial criteria. According to the results of this research, there are criteria in Islamic architecture and housing that can be realized more by some industrialized building systems. Hence fully prefabricated building system and fully automated prefabricated building system gain the highest score in meeting the selected Islamic criteria. The results of this study will be utilized to enrich the industrialized architecture and Islamic housing literature and can serve as a source of thoughts to help the process of decision making by managers and builders.