رخداد كانه‌زايي منگنز نخلك (سلم‌رود) در توالي آتشفشاني ـ رسوبي كرتاسه پسين، جنوب شرق شاهرود، زير پهنه سبزوار

كانسار منگنز نخلك (سلم‌رود) در منطقه خارتوران شاهرود در توالي آتشفشاني ـ رسوبي كرتاسه پسين در زير پهنه سبزوار قرارگرفته است. سنگ‌هاي ميزبان كانه‌زايي شامل داسيت و آهك پلاژيك گلوبوترونكانادار مي باشد. رخساره‌هاي كانسنگ از كمرپايين به سمت كمربالاي كانسار شامل رخساره‌هاي برشي، توده‌اي و لايه‌اي مي‌باشد. مطالعات زمين شيمي ماده معدني در كانسار و شواهد زمين‌شناسي نشان مي‌دهد كه كانه‌ز‌ايي توسط سيالات گرمابي كه از طريق گسل‌هاي همزمان با آتشفشان و رسوبگذاري وارد دريا مي شده صورت گرفته است. در ادامه، برخورد اين سيالات كانه‌زا با آب‌هاي سرد اكسيژن‌دار فرورو موجب ته‌نشيني منگنز در يك محيط عميق دريايي شده است. همچنين مقايسه صورت گرفته بين اين نوع كانه‌زايي با ديگر موارد مشابه در جهان بر اساس ويژگي‌هايي همچون محيط زمين‌ساختي تشكيل، محيط زمين‌شناسي ته‌نشست، سنگ‌هاي ميزبان، شكل هندسي پيكره معدني، ساخت و بافت، كاني‌شناسي و علائم زمين‌شيميايي نشان مي‌دهد كه اين كانهزايي بيشترين شباهت را با كانه‌زايي منگنز آتشفشاني ـ بروندمي تيپ كوبا دارا مي‌باشد. با توجه به گسترش كانه زايي منگنز در منطقه بر اكتشاف اين نوع كانه زايي در اين توالي سنگي در زيرپهنه سبزوار تأكيد مي‌شود.