اندازه‌گيري غلظت هيدروكربن‌هاي آروماتيك چند حلقه‌اي در هواي آزاد مناطق پرترافيك اصفهان

مقدمه: هيدروكربن‌هاي آروماتيك چند حلقه‌اي (Polycyclic Aromatic Hydrocarbons يا PAHs)، تركيباتي هستند كه به طور عمده از احتراق ناقص سوخت‌هاي فسيلي حاصل مي‌شوند. اين تركيبات به دليل پايداري، تجمع زيستي و اثرات سرطان‌زايي و جهش‌زايي، يكي از نگراني‌هاي جوامع به شمار مي‌روند. در مطالعه حاضر، غلظت PAHs در هواي تنفسي مناطق پرترافيك اصفهان در فصول تابستان و پاييز سال 1395 بررسي گرديد. روش‌ها: نمونه‌برداري از هوا به روش منفعل و با استفاده از فيبرهاي جاذب سرنگي Solid Phase Microextraction (SPME) انجام گرفت. جاذب‌ها در محفظه‌هاي نمونه‌برداري در مسيرهاي پرتردد به مدت 24 ساعت نصب شد و پس از نمونه‌برداري، PAHs جذب شده در فاز جامد به طور مستقيم با دستگاه كروماتوگرافي گازي متصل به دتكتور اسپكترومتر جرمي سه‌گانه (Gas Chromatography/Triple quadrupole-mass spectrometer يا GC/TQ-MS) طبق روش‌هاي استاندارد تجزيه و تحليل گرديد. يافته‌ها: حداكثر ميانگين ΣPAHs به ميدان آزادي با غلظت 4.06 ± 53.83 نانوگرم در مترمكعب در فصل پاييز و حداقل ميانگين نيز به پل وحيد با غلظت 1.28 ± 21.82 نانوگرم در مترمكعب در فصل تابستان اختصاص داشت. غلظت Acenaphthylene بيش از ساير PAH‌ها شناسايي شد. ميانگين غلظت PAHs در فصل پاييز بيشتر از فصل تابستان به دست آمد. نتيجه‌گيري: مواجهه با PAHs از طريق هوا در تمام ايستگاه‌ها به ويژه در مكان‌هاي پرترافيك، بالاتر از حدود اعلام شده توسط Occupational Safety and Health Administration (OSHA)، National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH) و American Conference of Governmental Industrial Hygienists (ACGIH) است كه مي‌تواند ناشي از ترافيك سنگين و تردد بيش از حد خودروها و همچنين، شرايط توپوگرافي ويژه شهر باشد. بنابراين، كنترل ترافيك و كنترل انتشار آلاينده‌ها از خودروها، تأثير زيادي در كاهش ميزان PAHs دارد.