بررسي تاثير آراء رواقيان بر مكتب اشراقي سهروردي

ميرداماد و شاگردانش همچون ملاصدرا و ميرسيداحمد علوي، سهروردي را پيرو رواقيان دانسته‌اند. در اين مقاله اين ادعا مورد ارزيابي قرارگرفته است. از آنجا كه از رواقيان مطالب اندك و پراكنده‌اي در آثار اسلامي نقل شده ، با جستجو در اين منابع تمامي مطالب نقل شده و منسوب به رواقيان با نظريات سهروردي مقايسه و حدود چهل مورد مشابهت ميان آراء ايشان مورد بررسي قرار گرفته است كه عبارتند از: الف) تاثيرات مستقيم: مقدار دانستن جسم؛ تعريف متفاوت جوهر و عرض؛ عرض دانستن صورت؛ انكار هيولاي اولي؛ انكار تخلخل و تكاثف حقيقي؛ دور و كور و... ب) تأثيرات غيرمستقيم: كاهش تعداد مقولات؛ سلسله مراتب هستي؛ تجرد نفس و... همچنين به اين سؤال پاسخ داده شده است كه بر اساس چه شواهدي ميرداماد و شاگردان وي سهروردي را «شيخ اتباع رواقيان» ناميده‌اند؟ پيش از اين جان والبريج در مقاله‌اي تلاش كرده است به اين سؤال پاسخ دهد كه چرا ملاصدرا سهروردي را پيرو رواقيان دانسته است. اما پاسخ وي در اين مقاله مورد نقد قرار گرفته استو اين فرضيه مطرح شده است كه به دليل آنكه سهروردي خود را «نايب الاقدمين» دانسته است و ميان مطالب منسوب به «الأقدمين» در آثار سهروردي و آراء رواقيان ارتباط وجود دارد، ميرداماد وي را شيخ اتباع رواقيان ناميده است.